google-site-verification=INyWX4YITZAOUjfNBAJ8XpugnZwFjHbMwSrLWY3v6kk 12 history questions bank 2021 - KABIR CLASSES 58 -->
12 history questions bank 2021

12 history questions bank 2021

 12 history questions bank 2022

Class 12 history questions bank

рдХрдХ्рд╖ा 12 рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╡िрд╖рдп рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдФрд░ рдЕрд░्рдзрд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╢्рдиों рдХो рджेрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ां рдкрд░ рдХ्рд▓िрдХ рдХрд░ें

рдк्рд░рд╢्рди рдмैंрдХ 2021
рдХрдХ्рд╖ा -12
рд╡िрд╖рдп- рдЗрддिрд╣ाрд╕

рдЦрдг्рдб -рдЕ 
 
1. рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдк्рд░ाрдЪीрди рд╡ेрдж рд╣ै ?
(рдЕ) рдЛрдЧ्рд╡ेрдж (рдм) рд╕ाрдорд╡ेрдж (рд╕) рдЕрдерд░्рд╡рд╡ेрдж (рдж) рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЛрдЧ्рд╡ेрдж
2. рдЖрд░्рдпां  рдж्рд╡ाрд░ा рдЧाрдпी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХिрд╕ рд╡ेрдж рдоें рдоिрд▓рддी рд╣ै ?
(рдЕ) рдЛрдЧ्рд╡ेрдж (рдм) рд╕ाрдорд╡ेрдж (рд╕) рдЕрдерд░्рд╡рд╡ेрдж (рдж) рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рд╕ाрдорд╡ेрдж
3. рд╡ेрджांрдЧ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдХिрддрдиे рднाрдЧ рд╣ै
(рдЕ) рджрд╕ (рдм) рдЪाрд░ (рд╕) рдЫः (рдж) рджो
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдЫः
4. рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдк्рд░ाрдЪीрди рдкुрд░ाрдг рдХिрд╕े рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै ?
(рдЕ) рдордд्рд╕्рдп рдкुрд░ाрдг (рдм) рд╡िрд╖्рдгु рдкुрд░ाрдг (рд╕) рдоाрд░्рдХрдг्рдбेрдп рдкुрд░ाрдг (рдж) рд╡ाрдпु рдкुрд░ाрдг
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдордд्рд╕्рдп рдкुрд░ाрдг
5. рдд्рд░िрдкिрдЯрдХ рдХा рд╕ंрдмрди्рдз рдХिрд╕ рдзрд░्рдо рд╕े рд╣ै ?
(рдЕ) рдЬैрди (рдм) рдмौрдж्рдз (рд╕) рд╡ैрджिрдХ (рдж) рдм्рд░ाрд╣्рдордг
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдмौрдж्рдз
6. рдмुрдж्рдзрдЪрд░िрдд рд╡ рд╕ौрджрд░ाрдирди्рдж рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै?
(рдЕ) рдЕрд╢्рд╡рдж्рдпोрд╖ (рдм) рднрдж्рд░рдмाрд╣ु (рд╕) рдорд╣ाрдд्рдоा рдмुрдж्рдз (рдж) рдЖрдирди्рдж
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЕрд╢्рд╡рдж्рдпोрд╖
7. рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рдХिрд╕ рдЬैрди рдЧ्рд░рди्рде рдоें рдоिрд▓рддा рд╣ै ?
(рдЕ) рднрдж्рд░рдмाрд╣ु рдЪрд░िрдд (рдм) рдкрд░िрд╢िрд╖्рдЯ рдкрд░्рд╡рди (рд╕) рдХрд▓्рдкрд╕ूрдд्рд░ (рдж) рднрдЧрд╡рддी рд╕ूрдд्рд░
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рднрдж्рд░рдмाрд╣ु рдЪрд░िрдд
8. рдЖрдЧрдо рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рд╕ंрдмрди्рдз рдХिा рдзрд░्рдо рд╕े рд╣ै ?
(рдЕ) рдЬैрди (рдм) рдмौрдж्рдз (рд╕) рд╡ैрджिрдХ (рдж) рдм्рд░ाрд╣्рдордг
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЬैрди
9. рдХрд╢्рдоीрд░ рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдпे рдЖрдк рдХौрдирд╕ा рдЧ्рд░ंрде рдкрдврдиा рдЪाрд╣ेंрдЧे ?
(рдЕ) рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ (рдм) рд░ाрдЬрддрд░ंрдЧिрдгी (рд╕) рд╣рд░्рд╖рдЪрд░िрдд (рдж) рднрдЧрд╡рддी рд╕ूрдд्рд░
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рд░ाрдЬрддрд░ंрдЧिрдгी
10. рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै ?
(рдЕ) рдЪाрдгрдХ्рдп (рдм) рдмाрдгрднрдЯ्рда (рд╕) рдЬрдпрд╕िंрд╣ (рдж) рдЬрдпाрдирдХ
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЪाрдгрдХ्рдп
11. рд╣рд░्рд╖ рдЪрд░िрдд рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै ?
(рдЕ) рдЪाрдгрдХ्рдп (рдм) рдмाрдгрднрдЯ्рда (рд╕) рдкрджрдордЧुрдк्рдд (рдж) рдЬрдпाрдирдХ
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдмाрдгрднрдЯ्рда
12. рдЬрдпाрдирдХ рдиे рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЧ्рд░рди्рде рд▓िрдЦा?
(рдЕ) рд╣рд░्рд╖рдЪрд░िрдд (рдм) рдЕрд░्рде рд╢ाрд╕्рдд्рд░ (рд╕) рдкृрде्рд╡ीрд░ाрдЬ рд╡िрдЬрдп (рдж) рд╣рдо्рдоीрд░
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдкृрде्рд╡ीрд░ाрдЬ рд╡िрдЬрдп
13. рдЕрд╖्рдЯрдз्рдпाрдпी рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै ?
(рдЕ) рдкाрдгिрдиी (рдм) рдкंрддрдЬрд▓ी (рд╕) рдХाрд▓ीрджाрд╕ (рдж) рд╡िрд╢ाрдЦрджрдд्рдд
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдкाрдгिрдиी
14. рд╢ूрдж्рд░рдХ рдХी рд░рдЪрдиा рд╣ै ?
(рдЕ) рдоृрдЪ्рдЫрдХрдЯिрдХрдо (рдм) рдиीрддिрд╕ाрд░ (рд╕) рдЕрд╖्рдЯाрдз्рдпाрдпी (рдж) рдорд▓्рд╡िрдХाрдЧ्рдиिрдоिрдд्рд░рдо्
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдоृрдЪ्рдЫрдХрдЯिрдХрдо
15. рдорд▓्рд╡िрдХाрдЧ्рдиिрдоिрдд्рд░рдо рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै ?
(рдЕ) рдкाрдгिрдиी (рдм) рдкंрддрдЬрд▓ी (рд╕) рдХाрд▓ीрджाрд╕ (рдж) рд╡िрд╢ाрдЦрджрдд्рдд
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдХाрд▓ीрджाрд╕
16. рд╡ृрд╣рддрдХрдеाрдоंрдЬрд░ी рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै ?
(рдЕ) рдкाрдгिрдиी (рдм) рдкंрддрдЬрд▓ी (рд╕) рдХ्рд╖ेрдоेрди्рдж्рд░ (рдж) рд╕ोрдорджेрд╡
рдЙрдд्рддрд░-  (рд╕) рдХ्рд╖ेрдоेрди्рдж्рд░
17. рдк्рд░ाрдЪीрди рддрдоिрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै ?
(рдЕ) рд╕ंрдЧрдо рд╕ाрд╣िрдд्рдп (рдм) рдЖрдЧрдо рд╕ाрд╣िрдд्рдп (рд╕) рдЙрдкांрдЧ рд╕ाрд╣िрдд्рдп (рдж) рд╡ेрджांрдЧ рд╕ाрд╣िрдд्рдп
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд╕ंрдЧрдо рд╕ाрд╣िрдд्рдп
18. рдкृрде्рд╡ीрд░ाрдЬ рд░ाрд╕ो рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै ?
(рдЕ) рд╕ूрд░्рдпрдорд▓्рд▓ рдоिрд╢्рд░рдг (рдм) рдиैрдгрд╕ी (рд╕) рдмांрдХीрджाрд╕ (рдж) рдЪрди्рджрдмрд░рджाрдИ
рдЙрдд्рддрд░- (рдж) рдЪрди्рджрдмрд░рджाрдИ
19. рдЗрди्рдбिрдХा рдоें рдХिрд╕ рднाрд░рддीрдп рд╢ाрд╕рдХ рдХे рджрд░рдмाрд░ рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рд╣ै ?
(рдЕ) рдЪрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп (рдм) рд╣рд░्рд╖ (рд╕) рдХृрд╖्рдгрджेрд╡рд░ाрдп (рдж) рдХुрдо्рднा
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЪрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп
20. рдЗрди्рдбिрдХा рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै ?
(рдЕ) рдоेрдЧрд╕्рдердиीрдЬ (рдм) рд╕्рдЯ्рд░ेрдмों (рд╕) рдк्рд▓िрдиी (рдж) рдПрд░िрдпрди
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдоेрдЧрд╕्рдердиीрдЬ
21. рд╣рд░्рд╖ рд╡рдзрди рдХे рд╕рдордп рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рдХा рдиाрдо рд╣ै ?
(рдЕ) рд╣्рд╡ेрдирд╕ांрдЧ (рдм) рдЗрдд्рд╕िंрдЧ (рд╕) рдлाрд╣्рдпाрди (рдж) рд╕ुрдЧрдпूрди
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд╣्рд╡ेрдирд╕ांрдЧ
22. рдиाрд▓рди्рджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рдЬाрдирдХाрд░ी рдХिрд╕ рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рдХी рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рдоिрд▓рддी рд╣ै ?
(рдЕ) рд╣्рд╡ेрдирд╕ांрдЧ (рдм) рдЗрдд्рд╕िंрдЧ (рд╕) рдлाрд╣्рдпाрди (рдж) рд╕ुंрдЧрдпूрди
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдЗрдд्рд╕िंрдЧ
23. рддाрд░ीрдЦ рдЙрд▓ рд╣िрди्рдж рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ ?
(рдЕ) рдЕрд▓рдмрд░ूрдиी (рдм) рд╣्рд╡ेрдирд╕ांрдЧ (рд╕)рд╕ुрд▓ेрдоाрди (рдж) рдиिрдЬाрдоी
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЕрд▓рдмрд░ूрдиी
24. рдЪрдЪрдиाрдоा рдоें рдХिрд╕рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоिрд▓рддा рд╣ै ?
(рдЕ)рдкंрдЬाрдм (рдм) рдмंрдЧाрд▓ (рд╕)рд╕िंрдз (рдж) рдорд░ाрдаा
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕)рд╕िंрдз
25. рд╣ाрдеी рдЧुрдо्рдлा рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рд╕े рд╕ंрдмрди्рдзिрдд рд╣ै ?
(рдЕ) рдЦाрд░рд╡ेрд▓ (рдм) рдЕрд╢ोрдХ (рд╕) рдЪрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд (рдж) рд╣рд░्рд╖
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЦाрд░рд╡ेрд▓
26. рд░ुрдж्рд░рджрдорди рдХा рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдХрд╣ां рдоिрд▓ा рд╣ै ?
(рдЕ) рдЬूрдиाрдЧрдв (рдм) рдиाрд╕िрдХ (рд╕) рдЧрдпा (рдж) рднीрддрд░ी
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЬूрдиाрдЧрдв
27. рд╕рдоुрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рд╕े рд╕ंрдмрди्рдзिрдд рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рд╣ै ?
(рдЕ) рдЬूрдиाрдЧрдв (рдм) рдиाрд╕िрдХ (рд╕) рдЧрдпा (рдж) рднीрддрд░ी
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдЧрдпा
28. рд╡ीрдгाрдзाрд░ी рд╡ рд╡्рдпाрдШ्рд░ рдиिрд╣рди्рддा рд╡ाрд▓े рд╕िрдХ्рдХे рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рд╕े рд╕ंрдмрди्рдзिрдд рд╣ै ?
(рдЕ) рдЪрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп (рдм) рд╣рд░्рд╖ (рд╕) рдЕрд╢ोрдХ (рдж) рд╕рдоुрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд
рдЙрдд्рддрд░-  (рдж) рд╕рдоुрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд
29. рд▓ेрдЦрдпुрдХ्рдд рдоुрдж्рд░ा рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХों рдиे рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рдХी ?
(рдЕ)рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХों рдиे (рдм) рд╡рд░्рдзрди рд╢ाрд╕рдХों рдиे (рд╕)рд╣िрди्рдж рдпрд╡рди рд╢ाрд╕рдХों рдиे (рдж) рдоोрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХों рдиे
рдЙрдд्рддрд░-  (рд╕)рд╣िрди्рдж рдпрд╡рди рд╢ाрд╕рдХों рдиे
30. рджेрд╡рдЧрдв рд╡ рднीрддрд░ी рдЧांрд╡ рдХे рдорди्рджिрд░ों рдХा рд╕ंрдмрди्рдШ рд╣ै ?
(рдЕ)рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХों рд╕े (рдм) рд╡рд░्рдзрди рд╢ाрд╕рдХों рд╕े (рд╕)рд╣िрди्рдж рдпрд╡рди рд╢ाрд╕рдХों рд╕े (рдж) рдоोрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХों рд╕े
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ)рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХों рд╕े
31. рдЧोрджीрдмाрдбा़ рдоिрд▓ा рд╣ै ?
(рдЕ) рдоोрд╣рди рдЬोрджрдб़ो рдоें (рдм) рдХाрд▓ीрдмंрдЧा рдоें (рд╕) рд▓ोрдерд▓ рдоें (рдж) рд░ंрдЧрдкुрд░ рдоें
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рд▓ोрдерд▓ рдоें
32. рд╕ोрдкाрд░ा рдФрд░ рднृрдЧुрдХрдЪ्рдЫ рдмрди्рджрд░рдЧाрд╣ рднाрд░рдд рдХे рдХिрд╕ рддрдЯ рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рдеे ?
(рдЕ) рдкूрд░्рд╡ी рддрдЯ (рдм) рдкрд╢्рдЪिрдоी рддрдЯ (рд╕) рдЙрдд्рддрд░ी рддрдЯ (рдж) рджрдХ्рд╖िрдгी рддрдЯ
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдкрд╢्рдЪिрдоी рддрдЯ
33. рд╡िрд╢ाрд▓ рд╕्рдиाрдиाрдЧाрд░ рдоिрд▓ा рд╣ै ?
(рдЕ) рд▓ोрдерд▓ рдоें (рдм) рд╣рдбрдк्рдкा рдоें (рд╕) рдоोрд╣рди рдЬोрджрдб़ो рдоें (рдж) рд░ंрдЧрдкुрд░ рдоें
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рд╣рдбрдк्рдкा рдоें (рд╕) рдоोрд╣рди рдЬोрджрдб़ो рдоें
34. рд╡िрд╢ाрд▓ рдЕрди्рдиाрдЧाрд░ рдоिрд▓ा рд╣ै ?
(рдЕ) рд▓ोрдерд▓ рдоें (рдм) рд╣рдбрдк्рдкा рдоें (рд╕) рдоोрд╣рди рдЬोрджрдб़ो рдоें (рдж) рдзौрд▓ीрд╡ीрд░ा рдоें
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдоोрд╣рди рдЬोрджрдб़ो рдоें
35. рд╡िрд╢ाрд▓ рд╕्рдЯेрдбिрдпрдо рдХрд╣ां рдоिрд▓ा рд╣ै ?
(рдЕ) рд▓ोрдерд▓ рдоें (рдм) рдзौрд▓ीрд╡ीрд░ा рдоें (рд╕) рдоोрд╣рди рдЬोрджрдб़ों рдоें (рдж) рд░ंрдЧрдкुрд░ рдоें 
рдЙрдд्рддрд░-(рдм) рдзौрд▓ीрд╡ीрд░ा рдоें 
36. рдирд░्рддрдХी рдХी рдХांрд╕्рдп рдоूрд░्рддी рдХिрд╕ рд╕рдн्рдпрддा рд╕े рд╕ंрдмрди्рдзिрдд рд╣ै ?
(рдЕ ) рд╕िрди्рдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा (рдм) рд╡ैрджिрдХ рд╕рдн्рдпрддा (рд╕) рдм्рд░ाрд╣्рдордг рд╕рдн्рдпрддा (рдж) рдЧुрдк्рдд рд╕рдн्рдпрддा
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ ) рд╕िрди्рдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा
37. рдЬुрддे рд╣ुрдпे рдЦेрдд рдоिрд▓े рд╣ै ?
(рдЕ) рдоोрд╣рди рдЬोрджрдб़ों рдоें (рдм) рдХाрд▓ीрдмंрдЧा рдоें (рд╕) рд╣рдб़рдк्рдкा рдоें (рдж) рд░ंрдЧрдкुрд░ рдоें
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдХाрд▓ीрдмंрдЧा рдоें 
38. рдирдЧрд░ рдиिрдпोрдЬрди рдХे рд▓िрдпे рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕рдн्рдпрддा рд╣ै ?
(рдЕ) рдоिрд╕्рд░ рд╕рдн्рдпрддा (рдм) рд╕िंрдШु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा (рд╕) рджрдЬрд▓ा рдлрд░ाрдд рд╕рдн्рдпрддा (рдж) рдпूрдиाрдиी рд╕рдн्рдпрддा
рдЙрдд्рддрд░-  (рдм) рд╕िंрдШु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा
39. рднीрдордмेрдЯрдХा рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╣ै ?
(рдЕ) рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ (рдм) рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें (рд╕) рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ рдоें (рдж) рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें 
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ рдоें
40. рдХрдеाрд╕рд░िрдд्рд╕ाрдЧрд░ рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै ?
(рдЕ) рд╕ोрдорджेрд╡ (рдм) рдХ्рд╖ेрдоेрди्рдж्рд░ (рд╕) рдХाрд▓ीрджाрд╕ (рдж) рдЪाрдгрдХ्рдп
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд╕ोрдорджेрд╡
41. рдПрдХेрд╢्рд╡рд░рд╡ाрджिрдпों рдХा рдЙрдкрд╣ाрд░, рдк्рд░ीрд╕ेрдк्рдЯ рдСрдл рдЬीрд╕рд╕ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдХौрди рд╣ैं ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп (рдм) рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж(рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी (рдж) рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлूрд▓े
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп
42. рдм्рд░рд╣рдо рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеे ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп (рдм) рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж(рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी (рдж) рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлूрд▓े 
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп
43. рдЖрджि рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеे ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп (рдм) рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ (рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी (рдж) рдХेрд╕рд╡рдЪрди्рдж्рд░ рд╕ैрди 
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░
44. рдХिрдирдХे рдк्рд░рдпाрд╕ों рд╕े рд╕рддी рдк्рд░рдеा рдкрд░ 1829 рдоें рд░ोрдХ рд▓рдЧी ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп (рдм) рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж(рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी (рдж) рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлूрд▓े 
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп
45. рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеे ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп (рдм) рдЖрдд्рдоा рд░ाрдо рдкांрдбूрд░ंрдЧ (рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी (рдж) рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлूрд▓े 
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдЖрдд्рдоा рд░ाрдо рдкांрдбूрд░ंрдЧ
рдЗрди рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рджेрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдиीрдЪे рджिрдП рдЧрдП рд▓िंрдХ рдкрд░ рдХ्рд▓िрдХ рдХрд░ें ЁЯСЗ



46. рд╕рдд्рдпाрд░्рде рдк्рд░рдХाрд╢ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╣ैं ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп (рдм) рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж (рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी (рдж) рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлूрд▓े 
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी
47. рдЖрд░्рдпрд╕рдоाрдЬ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеे ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп (рдм) рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж(рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी (рдж) рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлूрд▓े 
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी
48. рд╕्рд╡рд░ाрдЬ्рдп рд╢рдм्рдж рдХा рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп рдиे (рдм) рджेрд╡ेрди्рдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдиे (рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдиे (рдж) рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлूрд▓े рдиे
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी
49. рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЧुрд░ू рдеे ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп (рдм) рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी (рд╕) рд░ाрдордХृрд╖्рдг (рдж) рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлूрд▓े 
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рд░ाрдордХृрд╖्рдг
50. рд╢िрдХाрдЧो рдзрд░्рдо рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдеे ?
(рдЕ) рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп (рдм) рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж (рд╕) рджрдпाрдирди्рдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी (рдж) рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлूрд▓े 
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж
51. рд╕ुрднाрд╖ рдЪрди्рдж्рд░ рдмोрд╕ рдиे рднाрд░рдд рдХीे рдЕрд╕्рдеाрдпी рд╕рд░рдХाрд░ рдХीे рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी ?
(рдЕ) рд╕िंрдЧाрдкुрд░ рдоें (рдм) рдмैंрдХाрдХ рдоें (рд╕) рдордиीрд▓ा рдоें (рдж) рдЯोрдХ्рдпों рдоें
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд╕िंрдЧाрдкुрд░ рдоें
52. рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдХे рд▓िрдП рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкिрддा рд╢рдм्рдж рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा ?
(рдЕ) рднрдЧрдд рд╕िंрд╣ рдиे (рдм) рд╕ुрднाрд╖рдЪंрдж्рд░ рдмोрд╕ рдиे (рд╕) рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ рдиे (рдж) рд╢рд╣рдирдмांрдЬ рдЦाрди рдиे
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рд╕ुрднाрд╖рдЪंрдж्рд░ рдмोрд╕ рдиे
53. рд╕ुрднाрд╖ рдЪрди्рдж्рд░ рдмोрд╕ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХрдм рдЪुрдиे рдЧрдпे ?
(рдЕ) 1900 рдоें (рдм) 1928 рдоें (рд╕) 1938 рдоें (рдж) 1939 рдоें
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) 1938 рдоें 
54. рднाрд░рдд рджुрд░्рджрд╢ा рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдеे ?
(рдЕ) рд╡िрд╖्рдгु рд╢ाрд╕्рдд्рд░ी (рдм) рдмंрдХिрдо рдЪंрдж्рд░ рдЪрдЯрд░्рдЬी (рд╕) рдЕрд▓्рддाрдл рд╣ुрд╕ैрди (рдж) рднाрд░рддेрди्рджु рд╣рд░िрд╢्рдЪрди्рдж्рд░
рдЙрдд्рддрд░- (рдж) рднाрд░рддेрди्рджु рд╣рд░िрд╢्рдЪрди्рдж्рд░
55. 1878 рдоें рд╡рд░्рдиाрдХुрд▓рд░ рдк्рд░ेрд╕ рдПрдХ्рдЯ рдХिрд╕рдиे рд▓рдЧाрдпा ?
(рдЕ) рд▓ाрд░्рдб рд▓िрдЯрди рдиे (рдм) рд▓ाрд░्рдб рд░िрдкрди рдиे (рд╕) рд▓ाрд░्рдб рдоांрдЙрдг्рдЯ рдмैंрдЯрди (рдж) рд▓ाрд░्рдб рдоेрдпो рдиे
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд▓ाрд░्рдб рд▓िрдЯрди рдиे 
56. 1877 рдИ рдоें рджिрд▓्рд▓ी рджрд░рдмाрд░ рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा ?
(рдЕ) рд▓ाрд░्рдб рд▓िрдЯрди рдиे (рдм) рд▓ाрд░्рдб рд░िрдкрди рдиे (рд╕) рд▓ाрд░्рдб рдХрд░्рдЬрди рдиे (рдж) рд▓ाрд░्рдб рдоेрдпो рдиे
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд▓ाрд░्рдб рд▓िрдЯрди рдиे 
57. рдЗрд▓्рдмрд░्рдЯ рдмिрд▓ рд╡िрд╡ाрдж рдХे рд╕рдордп рднाрд░рдд рдХे рдЧрд░्рд╡рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдеे ?
( рдЕ) рд▓ाрд░्рдб рд▓िрдЯрди (рдм) рд▓ाрд░्рдб рд░िрдкрди (рд╕) рд▓ाрд░्рдб рдХрд░्рдЬрди (рдж) рд▓ाрд░्рдб рдоेрдпो 
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рд▓ाрд░्рдб рд░िрдкрди
58. рд▓ैंрдб рд╣ोрд▓рдбрд░ рд╕ोрд╕ाрдпрдЯी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рд╣ुрдИ ?
(рдЕ) 1885 рдоें (рдм) 1832 рдоें (рд╕) 1838 рдоें (рдж) 1850 рдоें
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) 1838 рдоें
59. ’рдИрд╕्рдЯ рдЗрдг्рдбिрдпा рд╕ोрд╕ाрдпрдЯी’ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी?
(рдЕ) рдЧोрдкाрд▓ рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े (рдм) рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ (рд╕) рд▓ाрд▓ा рд▓ाрдЬрдкрдд рд░ाрдп (рдж) рджाрджा рднाрдИ рдиोрд░ोрдЬी
рдЙрдд्рддрд░-  (рдж) рджाрджा рднाрдИ рдиोрд░ोрдЬी
60. рднाрд░рдд рдХे рдкिрддाрдорд╣ (рдж рдЧ्рд░ेрдб рдУрд▓्рдб рдоैрди рдСрдл рдЗंрдбिрдпा) рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै ?
 (рдЕ) рд▓ाрд▓ा рд▓ाрдЬрдкрдд рд░ाрдп (рдм) рджाрджा рднाрдИ рдиौрд░ोрдЬी (рд╕) рдЧोрдкाрд▓ рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े (рдж) рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ
рдЙрдд्рддрд░-  (рдм) рджाрджा рднाрдИ рдиोрд░ोрдЬी

61. рдЖрд▓्рд╣ा рдФрд░ рдЙрджрд▓ рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХे рд╡ीрд░ рд╕ेрдиाрдкрддि рдеे рдЬो рдкृрде्рд╡ी рд░ाрдЬ рдЪैрд╣ाрди рд╕े рдпुрдж्рдз рдоें рдоाрд░े рдЧрдП?
(рдЕ) рдЪंрджेрд▓ рд╢ाрд╕рдХ рдкрд░рдоाрд░्рджि рджेрд╡ (рдм) рдЧрд╣рдб़рд╡ाрд▓ рд╢ाрд╕рдХ рдЬрдпрдЪрди्рдж (рд╕)рдЧौрд░ рд╢ाрд╕рдХ рдоौрд╣рдо्рдордж рдЧौрд░ी (рдж) рдкрд░рдоाрд░ 
рд╢ाрд╕рдХ рднोрдЬ
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЪंрджेрд▓ рд╢ाрд╕рдХ рдкрд░рдоाрд░्рджि рджेрд╡
62. 1191 рдИ. рд╡ 1192 рдИ. рдоें рдкृрде्рд╡ी рд░ाрдЬ рдЪैрд╣ाрди рд╡ рдоौрд╣рдо्рдордж рдЧौрд░ी рдХे рдордз्рдп рдХрд╣ां рдпुрдж्рдз рд▓рдб़े рдЧрдП?
(рдЕ)рддрд░ाрдИрди (рдм)рдкाрдиीрдкрдд (рд╕) рдЪौрд╕ा (рдж) рддрдмрд░ рд╣िंрдж
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рддрд░ाрдИрди
63. рдЪंрджрд░рдмрд░рджाрдИ рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХा рджрд░рдмाрд░ी рдХрд╡ि рдеा?
(рдЕ)рдкृрде्рд╡ी рд░ाрдЬ рдЪौрд╣ाрди (рдм)рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा (рд╕) рдЪрди्рдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп (рдж)рдмрдк्рдкा рд░ाрд╡рд▓
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдкृрде्рд╡ीрд░ाрдЬ рдЪौрд╣ाрди
64. рд╡िрдж्рдпाрдкрддि рдЧौрдб़, рдЬрдпाрдирдХ, рд╡ाрдЧीрд╢्рд╡рд░ рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХे рджрд░рдмाрд░ी рдХрд╡ि рдеे?
(рдЕ)рдкृрде्рд╡ी рд░ाрдЬ рдЪौрд╣ाрди (рдм)рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा (рд╕)рдЪंрджрд░рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп (рдж)рдмрдк्рдкा рд░ाрд╡рд▓ 
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдкृрде्рд╡ीрд░ाрдЬ рдЪौрд╣ाрди
65. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा рдХрд╣ां рдХे рд╢ाрд╕рдХ рдеे?
(рдЕ) рдоाрд░рд╡ाрдб़ рдХे (рдм)рдЖрдоेрд░ рдХे (рд╕) рдоेрд╡ाрдб़ рдХे (рдж) рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рдХे
рдЙрдд्рддрд░-  (рд╕) рдоेрд╡ाрдб़ рдХे
66. рдоाрд▓рд╡ा рдХे рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рд╕े рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा рдпुрдж्рдзрд░рдд рд░рд╣े?
(рдЕ)рдорд╣рдоूрдж рдЦिрд▓рдЬी (рдм)рдЕрд▓ाрдЙрджीрди рдЦिрд▓рдЬी (рд╕)рдорд╣рдоूрдж рдмेрдЧрдб़ा (рдж) рдЬрд▓ाрдЙрджीрди рдЦिрд▓рдЬी
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдорд╣рдоूрдж рдЦिрд▓рдЬी
67. рдоाрд▓рд╡ा рдХे рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рд╕े рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा рдпुрдж्рдзрд░рдд рд░рд╣े?
(рдЕ)рдорд╣рдоूрдж рдЦिрд▓рдЬी (рдм)рдЕрд▓ाрдЙрджीрди рдЦिрд▓рдЬी (рд╕) рдХुрддुрдмुрдж्рджीрди рдРрдмрдХ (рдж) рдЬрд▓ाрдЙрджीрди рдЦिрд▓рдЬी
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ)рдорд╣рдоूрдж рдЦिрд▓рдЬी
68. ’рдпुрдж्рдз рдоें рд╕्рдеिрд░ рдмुрдж्рдзि’ рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै?
(рдЕ)рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк (рдм) рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा (рд╕) рдорд╣ाрд░ाрдгा рд╕ांрдЧा (рдж) рдорд╣ाрд░ाрдгा рдЙрджрдп рд╕िंрд╣
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा
69. рдЕрднिрдирд╡ рднрд░рддाрдЪाрд░्рдп рддрдеा рд╡ीрдгा рд╡ाрджрди рдк्рд░рд╡िрдгेрди рдХिрди्рд╣े рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै?
(рдЕ)рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк (рдм) рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा (рд╕) рдорд╣ाрд░ाрдгा рд╕ांрдЧा (рдж) рдорд╣ाрд░ाрдгा рдЙрджрдп рд╕िंрд╣ 
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा
70. рд╕ंрдЧीрдд рд░ाрдЬ, рд╕ंрдЧीрдд рдоींрдоांрд╕ा рдФрд░ рд╕ंрдЧीрдд рдХ्рд░рдо рджीрдкीрдХा рд╡ рд╕ूрдб़рдк्рд░рдмрди्рдз рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦे рдЧ्рд░ंрде рд╣ै?
(рдЕ)рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк (рдм) рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा (рд╕) рдорд╣ाрд░ाрдгा рд╕ांрдЧा (рдж) рдорд╣ाрд░ाрдгा рдЙрджрдп рд╕िंрд╣ 
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдорд╣ाрд░ाрдгा рдХुंрднा
71. рд╕ांрдк्рд░рджाрдпिрдХ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдкृрдердХ рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХो рдХрдм рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХिрдпा рдЧрдпा?
(рдЕ) 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдм) 1909 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рд╕) 1933 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдж) 1939 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
рдЙрдд्рддрд░-  (рдм) 1909 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
72. рдоाрд░्рд▓े рдоिंрдЯो рд╕ुрдзाрд░ рдХिрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै?
(рдЕ) 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдм) 1909 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рд╕) 1933 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдж) 1939 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
рдЙрдд्рддрд░-  (рдм) 1909 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
73. рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХी рдХाрд░्рдпрдХाрд░िрдгी рдоें рдк्рд░рдердо рдмाрд░ рдХिрд╕ी рднाрд░рддीрдп рдХो рд▓ेрдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдХिрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े 
рд╣ुрдЖ?
(рдЕ) 1909 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдм) 1935 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рд╕) 1905 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдж) 1892 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
рдЙрдд्рддрд░-  (рдЕ) 1909 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
74. рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХी рдХाрд░्рдпрдХाрд░िрдгी рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдк्рд░рдердо рднाрд░рддीрдп рдХौрди рд╕ा рдеा?
(рдЕ) рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ (рдм)рдПрдиी рдмेрд╕ेंрдЯ (рд╕) рдПрд╕ рдкी рд╕िंрд╣ा (рдж) рджाрджा рд░्рднाрдЗ рдиौрд░ोрдЬी
рдЙрдд्рддрд░-  (рд╕) рдПрд╕ рдкी рд╕िंрд╣ा
75. 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдж्рд╡ेрдз рд╢ाрд╕рди рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा?
(рдЕ) рдХेрди्рдж्рд░ рдоें (рдм) рдк्рд░ांрддों рдоें (рд╕) рдХрд╣ीं рднी рдирд╣ीं (рдж) рдХेंрдж्рд░ рд╡ рдк्рд░ांрдд्рддों рдоें
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдк्рд░ांрддों рдоें 
76. рдоांрдЯेрдЧ्рдпू рдЪेрдо्рд╕рдлाॅрд░्рдб рд╕ुрдзाрд░ рдХिрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै?
(рдЕ) 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдм) 1935 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рд╕) 1905 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдж) 1939 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
рдЙрдд्рддрд░-  (рдЕ) 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
77. рдХिрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдж्рд╡ाрд░ा рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдХेрди्рдж्рд░ рдоें рдж्рд╡िрд╕рджрдиी рд╡िрдзाрдпिрдХा рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд▓ाрдЧू рдХी рдЧрдИ?
(рдЕ) 1909 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдм) 1935 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рд╕) 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдж) 1939 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
рдЙрдд्рддрд░-  (рд╕) 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
78. 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрддрдиे рд╕рджрди рдХी рд╡िрдзाрдпिрдХा рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд▓ाрдЧू рдХी рдЧрдИ?
(рдЕ) рдПрдХ рд╕рджрдиी (рдм) рдд्рд░ि рд╕рджрдиी (рд╕) рдж्рд╡ि рд╕рджрдиी (рдж)рдЪрддुрд░्рд╕рджрдиी
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдж्рд╡ि рд╕рджрдиी
79. рднाрд░рддीрдп рдЙрдЪ्рдЪाрдпुрдХ्рдд рдХा рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдХिрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХे рдЕंрддрдЧрд░्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा?
(рдЕ) 1909 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдм) 1935 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рд╕) 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े (рдж) 1892 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े 
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े
80. 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдХी рдХाрд░्рдпрдХाрд░िрдгी рдХिрд╕рдХे рдк्рд░рддि рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рд╣ैं?
(рдЕ) рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдХे рдк्рд░рддि (рдм) рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдХे рдк्рд░рддि (рд╕) рдоंрдд्рд░िрдпों рдХे рдк्рд░рддि (рдж) рдЗंрдбिрдпा рдХोंрд╕िрд▓ рдХे рдк्рд░рддि
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдХे рдк्рд░рддि
81. рдЧोрдж рдиिрд╖ेрдз (рд╣рдб़рдк рдиीрддि) рдХा рдкрд╡рд░्рддрдХ рдеा?
(рдЕ)рд▓ाॅрд░्рдб рдХрд░्рдЬрди (рдм) рд▓ाॅрд░्рдб рд░िрдкрди (рд╕) рд▓ाॅрд░्рдб рдбрд▓рд╣ौрдЬी (рдж) рд▓ाॅрд░्рдб рдХेрдиिंрдЧ
рдЙрдд्рддрд░-  (рд╕) рд▓ाॅрд░्рдб рдбрд▓рд╣ौрдЬी
82. рдЭांрд╕ी рдХी рд╡рд╣ рд╢ाрд╕िрдХा рдЬिрд╕рдиे 1857 рдХे рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा?
(рдЕ) рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдмाрдИ (рдм) рдмेрдЧрдо рд╣рдЬрд░рдд рдорд╣рд▓ (рд╕) рджुрд░्рдЧा рдмाрдИ (рдж) рд╕ाрд╡िрдд्рд░ी рдлुрд▓े
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдмाрдИ
83. рд▓рдЦрдирдК рдХी рдмेрдЧрдо рдЬिрд╕рдиे 1857 рдХे рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा?
(рдЕ) рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдмाрдИ (рдм) рдмेрдЧрдо рд╣рдЬрд░рдд рдорд╣рд▓ (рд╕) рджुрд░्рдЧा рдмाрдИ (рдж)рд╕ाрд╡िрдд्рд░ी рдлुрд▓े
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдмेрдЧрдо рд╣рдЬрд░рдд рдорд╣рд▓
84. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХा рддाрдд्рдХाрд▓िрдХ рдХाрд░рдг рд╣ै?
(рдЕ)рдбрд▓рд╣ौрдЬी рдХी рдЧोрдж рдиिрд╖ेрдз рдиीрддि (рдм)рдЧाрдп рд╡ рд╕ुрдЕрд░ рдХे рдЪрд░्рдмी рд▓рдЧे рдХाрд░рддूрд╕ (рд╕) рдЕрд╡рдз рдХा рд╡िрд▓рдп (рдж) рдкंрдЬाрдм рдХा рд╡िрд▓рдп
рдЙрдд्рддрд░- (рдм) рдЧाрдп рд╡ рд╕ुрдЕрд░ рдХे рдЪрд░्рдмी рд▓рдЧे рдХाрд░рддूрд╕
85. рдоंрдЧрд▓ рдкांрдбे рдиे рдХрд╣ां рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХिрдпा?
(рдЕ)рдирд╕ीрд░ाрдмाрдж рдЫाрд╡рдиी рдиे (рдм) рдиीрдордЪ рдЫाрд╡рдиी рдиे (рд╕)рдмैрд░рдХрдкुрд░ рдЫाрд╡рдиी рдиे (рдж)рдПрд░िрдирдкुрд░ा рдЫाрд╡рдиी рдиे
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдмैрд░рдХрдкुрд░ рдЫाрд╡рдиी рдиे
86. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рдк्рд░рдЪाрд░ рдХा рдХ्рдпा рддрд░ीрдХा рдеा?
(рдЕ) рдЪрдкाрддिрдпां рд╡ рд▓ाрд▓ рдХрдорд▓ (рдм)рддрд▓рд╡ाрд░ рд╡ рд░ाрдЬрд╡рд╕्рдд्рд░ (рд╕)рдХाрд░рддूрд╕ рд╡ рдмंрджूрдХ (рдж) рд╕ूрддी рд╡рд╕्рдд्рд░
рдЙрдд्рддрд░- (рдЕ) рдЪрдкाрддिрдпां рд╡ рд▓ाрд▓ рдХрдорд▓
87. рднाрд░рдд рдХा рдЕंрддिрдо рдоुрдЧрд▓ рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдХौрди рдеा?
(рдЕ) рдмाрдмрд░ (рдм)рдЬрд╣ांрдЧीрд░ (рд╕) рдмрд╣ाрджूрд░ рд╢ाрд╣ рдЬрдлрд░ (рдж) рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдмрд╣ाрджूрд░ рд╢ाрд╣ рдЬрдлрд░
88. рдиाрдиा рд╕ाрд╣рдм рдиे рдХрд╣ां рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХिрдпा?
(рдЕ)рдЭांрд╕ी (рдм)рдЧ्рд╡ाрд▓िрдпрд░ (рд╕)рдХाрдирдкुрд░ (рдж) рдоेрд░рда
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдХाрдирдкुрд░
89. рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдмрд╣ाрджूрд░ рд╢ाрд╣ рдЬрдлрд░ рдХा рд╕ेрдиाрдкрддि рдХौрди рдеा рдЬिрд╕рдиे 1857рдХी рдХ्рд░ांрддि рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा?
(рдЕ) рдЕрдЬीрдоुрд▓्рд▓ा рдЦां (рдм) рдмेрдЧрдо рд╣рдЬрд░рдд рдорд╣рд▓ (рд╕) рддांрдд्рдпा рдЯोрдкे (рдж) рдмрдЦ्рдд рдЦां
рдЙрдд्рддрд░- (рдж) рдмрдЦ्рдд рдЦां
90. рдЕрд╡рдз рдоें 1857 рдХ्рд░ांрддि рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиे рд╡ाрд▓े рдеे
(рдЕ) рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдмाрдИ (рдм) рддांрдд्рдпा рдЯोрдкे (рд╕) рдмेрдЧрдо рд╣рдЬрд░рдд рдорд╣рд▓ (рдж) рдХुंрд╡рд░ рд╕िंрд╣
рдЙрдд्рддрд░- (рд╕) рдмेрдЧрдо рд╣рдЬрд░рдд рдорд╣рд▓
рдЗрди рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рджेрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдиीрдЪे рджिрдП рдЧрдП рд╡िрдбिрдпो рд▓िंрдХ рдкрд░ рдХ्рд▓िрдХ рдХрд░ें ЁЯСЗ





91. рдЧुрдк्рдд рд╕ंрд╡рдд рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдЪрд▓ाрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- рдЧुрдк्рдд рд╕ंрд╡рдд рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдЪрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдиे рдЪрд▓ाрдпा।
92. рдк्рд░рдпाрдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рдХा рд▓ेрдЦрдХ рдХौрди рдеा?
рдЙрдд्рддрд░- рдк्рд░рдпाрдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╣рд░िрд╖ेрдг рдеा।
93. рдк्рд░рдпाрдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рдоें рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрд╡рд░рдг рдоिрд▓рддा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдк्рд░рдпाрдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рдоें рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рд╕рдоुрдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрд╡рд░рдг рдоिрд▓рддा рд╣ै।
94. рдЕрд╢्рд╡рдоेрдШ рдпрдЬ्рдЮ рд╡ рд╡ीрдгा рдмрдЬाрддे рд╣ुрдП рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХे рд╕िрдХ्рдХे рдоिрд▓рддे рд╣ैं?
рдЙрдд्рддрд░- рдЕрд╢्рд╡рдоेрдШ рдпрдЬ्рдЮ рд╡ рд╡ीрдгा рдмрдЬाрддे рд╣ुрдП рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХे рд╕िрдХ्рдХे рдоिрд▓рддे рд╣ैं।
95. рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХी рдЧ्рд░рд╣рдг рдоोрдХ्рд╖ाрдиुрдЧ्рд░рд╣ рдиीрддि рдХ्рдпा рдеी?
рдЙрдд्рддрд░- рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХी рдЧ्рд░рд╣рдг рдоोрдХ्рд╖ाрдиुрдЧ्рд░рд╣ рдиीрддि рд╢рдд्рд░ु рдкрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ рдХрд░рдХे рдЙрд╕े рдлिрд░ рд╕े рдоुрдХ्рдд рдХрд░ рджेрдиा рдЕрд░्рдеाрдд рдЙрд╕рдХा рд░ाрдЬ्рдп рд╡ाрдкрд╕ рдХрд░ рджेрдиा рдеी।
96. рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрдирд╕ा рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдеा?
рдЙрдд्рддрд░- рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХुрдоाрд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдеा।
97. рдЬूрдиाрдЧрдв़ рдХी рд╕ुрджрд░्рд╢рди рдЭीрд▓ рдХा рдкुрдирд░ूрдж्рдзाрд░ рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХे рд╕рдордп рд╣ुрдЖ?
рдЙрдд्рддрд░- рдЬूрдиाрдЧрдв़ рдХी рд╕ुрджрд░्рд╢рди рдЭीрд▓ рдХा рдкुрдирд░ूрдж्рдзाрд░ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рд╕्рдХंрджрдЧुрдк्рдд рдХे рд╕рдордп рд╣ुрдЖ।
98. рджेрд╡рдЧрдв़ рдХा рджрд╢ाрд╡рддाрд░ рдоंрджिрд░ рдХिрди рд╢ाрд╕рдХों рдХे рдХाрд▓ рдХा рдХрд▓ा рдХा рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдирдоूрдиा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рджेрд╡рдЧрдв़ рдХा рджрд╢ाрд╡рддाрд░ рдоंрджिрд░ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХों рдХे рдХाрд▓ рдХा рдХрд▓ा рдХा рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдирдоूрдиा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
99. рдЕрднिрдЬ्рдЮाрди рд╢ाрдХुंрддрд▓рдо् рд╡ рд░рдШुрд╡ंрд╢ рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ीрди рд▓ेрдЦрдХ рдиे рдХी рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдЕрднिрдЬ्рдЮाрди рд╢ाрдХुंрддрд▓рдо् рд╡ рд░рдШुрд╡ंрд╢ рдХी рд░рдЪрдиा рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ीрди рд▓ेрдЦрдХ рдХाрд▓िрджाрд╕ рдиे рдХी рд╣ै।
100. рдкंрдЪрддंрдд्рд░ рдХा рд░рдЪрдпिрддा рдХौрди рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдкंрдЪрддंрдд्рд░ рдХा рд░рдЪрдпिрддा рд╡िрд╖्рдгु рд╢рд░्рдоा рд╣ै।
101. рдЪंрдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп рдХे рдЧुрд░ू рдХा рдиाрдо рдмрддाрдЗрдП?
рдЙрдд्рддрд░-  рдЪंрдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп рдХे рдЧुрд░ू рдХा рдиाрдо рдХोрдЯिрд▓्рдп/рд╡िрд╖्рдгु рдЧुрдк्рдд/рдЪाрдгрдХ्рдп рдеा।
102. рдоौрд░्рдп рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдоौрд░्рдп рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдЪрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп рдеा।
103. рд╕ेрд▓्рдпूрдХрд╕ рдиाрдордХ рдпुрдиाрдиी рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдХिрд╕ рдоौрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХ рд╕े рдпुрдж्рдз рдХिрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- рд╕ेрд▓्рдпूрдХрд╕ рдиाрдордХ рдпुрдиाрдиी рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдоौрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХ рдЪрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп рд╕े рдпुрдж्рдз рдХिрдпा।
104. рдЗंрдбिрдХा рдкुрд╕्рддрдХ рдХी рд░рдЪрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी?
рдЙрдд्рддрд░- рдЗंрдбिрдХा рдкुрд╕्рддрдХ рдХी рд░рдЪрдиा рдоेрдЧрд╕्рдердиीрдЬ рдиे рдХी।
105. ’рджेрд╡рдиाрдорд░्рдкिрдп’ ’рджेрд╡рдиाрдо рдк्рд░िрдпрджрд░्рд╢ी’ рдПрд╡ं рд░ाрдЬा рдХिрд╕ рдоौрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХ рдХे рдЕрднिрд▓ेрдЦों рдоें рдмрддाрдпा рдЧрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- ’рджेрд╡рдиाрдорд░्рдкिрдп’, ’рджेрд╡рдиाрдо рдк्рд░िрдпрджрд░्рд╢ी’ рдПрд╡ं рд░ाрдЬा рдоौрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХ рдЕрд╢ोрдХ рдХो рдЕрднिрд▓ेрдЦों рдоें рдмрддाрдпा рдЧрдпा।
106. ’рдзрдо्рдо рдХी рдиीрддि’ рдХा рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдХौрди рд╕ा рдоौрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХ рдеा?
рдЙрдд्рддрд░- ’рдзрдо्рдо рдХी рдиीрддि’ рдХा рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдоौрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХ рдЕрд╢ोрдХ рдеा।
107. рдоौрд░्рдп рд╢ाрд╕рди рдоें ’рддीрд░्рде’ рдХौрди рд╣ोрддे рд╣ैं?
рдЙрдд्рддрд░- рдоौрд░्рдп рд╢ाрд╕рди рдоें ’рддीрд░्рде’ рд╢ीрд░्рд╖рд╕्рде рдЕрдзिрдХाрд░ी рд╣ोрддे рд╣ैं।
108. рдоौрд░्рдп рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдирдЧрд░ рдк्рд░рдмंрдз рдХे рд▓िрдП рдХिрддрдиी рд╕рдоिрддिрдпां рдеी?
рдЙрдд्рддрд░- рдоौрд░्рдп рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдирдЧрд░ рдк्рд░рдмंрдз рдХे рд▓िрдП рдЫः рд╕рдоिрддिрдпां рдеी।
109. рдоौрд░्рдп рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдиाрдЧрд░рдХ рдХौрди рд╣ोрддा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдоौрд░्рдп рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдиाрдЧрд░рдХ рдирдЧрд░ рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрдзिрдХाрд░ी рд╣ोрддा рд╣ै।
110. рдоौрд░्рдп рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХिрддрдиे рдк्рд░ांрддों рдоें рд╡िрднрдХ्рдд рдеा?
рдЙрдд्рддрд░- рдоौрд░्рдп рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдкांрдЪ рдк्рд░ांрддों рдоें рд╡िрднрдХ्рдд рдеा।
111. рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдиे рдХौрдирд╕ा рд╕ंрд╡рдд् рдЪрд▓ाрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдиे рдЧुрдк्рдд рд╕ंрд╡рдд् рдЪрд▓ाрдпा।
112. рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдиे рдЧुрдк्рдд рд╕ंрд╡рдд् рдХрдм рдЪрд▓ाрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдиे рдЧुрдк्рдд рд╕ंрд╡рдд् 319-20 рдИ. рдоें рдЪрд▓ाрдпा।
113. рдк्рд░рдпाрдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рдоें рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХो ’рдХрд╡िрд░ाрдЬ’ рдмрддाрдпा рдЧрдпा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдк्рд░рдпाрдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рдоें рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХो 'рдХрд╡िрд░ाрдЬ' рдмрддाрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
114. рднाрд░рдд рдХा рдиेрдкोрд▓िрдпрди рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рднाрд░рдд рдХा рдиेрдкोрд▓िрдпрди рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
115. рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рдлाрдпрд╣ाрди рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХे рд╕рдордп рдЖрдпा рдеा?
рдЙрдд्рддрд░- рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рдлाрдп्рд╣ाрди рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдЪрди्рдж्рд░рдЧुрдк्рдд рд╡िрдХ्рд░рдоाрджिрдд्рдп рдХे рд╕рдордп рдЖрдпा рдеा।
116. рдХाрд▓िрджाрд╕ рдПрд╡ं рдЕрдорд░ рд╕िंрд╣ рдЬैрд╕े рдХिрд╕ рд╡िрдж्рд╡ाрди рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХे рджрд░рдмाрд░ рдоें рд░рд╣рддे рдеे?
рдЙрдд्рддрд░- рдХाрд▓िрджाрд╕ рдПрд╡ं рдЕрдорд░ рд╕िंрд╣ рдЬैрд╕े рд╡िрдж्рд╡ाрди рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдЪрди्рдж्рд░рдЧुрдк्рдд рд╡िрдХ्рд░рдоाрджिрдд्рдп рдХे рджрд░рдмाрд░ рдоें рд░рд╣рддे рдеे।
117. рдХुрдоाрд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдХो рдХिрд╕ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдХुрдоाрд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдХो рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
118. рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХे рд╕рдордп рдкुрд╖्рдпрдоिрдд्рд░ рдЬाрддि рдХे рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиा рдкрдб़ा?
рдЙрдд्рддрд░- рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдХुрдоाрд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдХे рд╕рдордп рдкुрд╖्рдпрдоिрдд्рд░ рдЬाрддि рдХे рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиा рдкрдб़ा।
119. рднीрддрд░ी рд╕्рддंрдн рд▓ेрдЦ рдоें рдХिрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ुрдгों рдХे рдЖрдХ्рд░рдордг рдХे рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиे рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рднीрддрд░ी рд╕्рддंрдн рд▓ेрдЦ рдоें рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рд╕्рдХंрджрдЧुрдк्рдд рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ुрдгों рдХे рдЖрдХ्рд░рдордг рдХे рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиे рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рд╣ै।
120. рд╕ुрд▓्рддाрди рдЧंрдЬ рдХी рдмुрдж्рдз рдк्рд░рдердо, рдРрд░рдг рд╡ рдЙрджрдпрдЧिрд░ी рдХी рд╡рд░ाрд╣ рдХी рдоूрд░्рддिрдпां рдХिрд╕ рд╡ंрд╢ рдХे рдХाрд▓ рдХी рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рд╕ुрд▓्рддाрди рдЧंрдЬ рдХी рдмुрдж्рдз рдк्рд░рдердо, рдРрд░рдг рд╡ рдЙрджрдпрдЧिрд░ी рдХी рд╡рд░ाрд╣ рдХी рдоूрд░्рддिрдпां рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХे рдХाрд▓ рдХी рд╣ै।
121. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХा рдЬрди्рдо рдХिрд╕ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рджुрд░्рдЧ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा?
рдЙрдд्рддрд░- рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХा рдЬрди्рдо рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рджुрд░्рдЧ рдХुंрднрд▓рдЧрдв़ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा।
122. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХे  рдкिрддा рдХा рдиाрдо рдмрддाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░- рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХे рдкिрддा рдХा рдиाрдо рдЙрджрдпрд╕िंрд╣ рд╣ै।
123. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХा рд░ाрдЬрддिрд▓рдХ рдХрд╣ां рд╕ंрдкрди्рди рд╣ुрдЖ?
рдЙрдд्рддрд░- рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХा рд░ाрдЬрддिрд▓рдХ рдЧोрдЧुंрджा рдоें рд╕ंрдкрди्рди рд╣ुрдЖ।
124. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдиे рдХिрд╕ рдоुрдЧрд▓ рд╢ाрд╕рдХ рдХी рдЕрдзीрдирддा рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдирд╣ीं рдХी?
рдЙрдд्рддрд░- рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдиे рдоुрдЧрд▓ рд╢ाрд╕рдХ рдЕрдХрдмрд░ рдХी рдЕрдзीрдирддा рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдирд╣ीं рдХी।
125. рд╣рд▓्рджीрдШाрдЯी рдХा рдпुрдж्рдз рдХрдм рд╣ुрдЖ?
рдЙрдд्рддрд░- рд╣рд▓्рджीрдШाрдЯी рдХा рдпुрдж्рдз 18 рдЬूрди 1576 рдИ. рдХो рд╣ुрдЖ।
126. рд╣рд▓्рджीрдШाрдЯी рдХे рдпुрдж्рдз рдоें рдЕрдХрдмрд░ рдХे рд╕ेрдиाрдкрддि рдХा рдиाрдо рдХ्рдпा рдеा?
рдЙрдд्рддрд░- рд╣рд▓्рджीрдШाрдЯी рдХे рдпुрдж्рдз рдоें рдЕрдХрдмрд░ рдХे рд╕ेрдиाрдкрддि рдХा рдиाрдо рдоाрдирд╕िंрд╣ рдеा।
127. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХे рдШोрдб़े рдХा рдиाрдо рдмрддाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░- рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХे рдШोрдб़े рдХा рдиाрдо рдЪेрддрдХ рдеा।
128. рдХिрд╕ рдорд╣ाрди рджाрдирджाрддा рдиे рд╕рд░्рд╡ рд╕्рд╡ рджाрди рджेрдХрд░ рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХी рдеी?
рдЙрдд्рддрд░- рдорд╣ाрди рджाрдирджाрддा рднाрдоाрд╢ाрд╣ рдиे рд╕рд░्рд╡рд╕्рд╡ рджाрди рджेрдХрд░ рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХी рдеी।
129. рднाрдоाрд╢ाрд╣ рдиे рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдХो рдЕрдкрдиा рд╕рд░्рд╡рд╕्рд╡ рдзрди рд╕ौंрдкрдХрд░ рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХिрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- рднाрдоाрд╢ाрд╣ рдиे рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХो рдЕрдкрдиा рд╕рд░्рд╡рд╕्рд╡ рдзрди рд╕ौंрдкрдХрд░ рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХिрдпा।
130. рдХрд░्рдирд▓ рдЯाॅрдб рдиे рдХिрд╕ рдпुрдж्рдз рдХो рдоेрд╡ाрдб़ рдХा рдоेрд░ाрдерди рдХрд╣ा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдХрд░्рдирд▓ рдЯाॅрдб рдиे рджिрд╡ेрд░ рдпुрдж्рдз рдХो рдоेрд╡ाрдб़ рдХा рдоेрд░ाрдерди рдХрд╣ा рд╣ै।
131. рднाрд░рдд рджुрд░्рджрд╢ा рдиाрдордХ рдиाрдЯрдХ рдоें рдХिрд╕ рд▓ेрдЦрдХ рдиे рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╢ाрд╕рди рдоें рднाрд░рдд рдХी рджुрд░्рджрд╢ा рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- рднाрд░рдд рджुрд░्рджрд╢ा рдиाрдордХ рдиाрдЯрдХ рдоें рд▓ेрдЦрдХ рднाрд░рддेंрджु рд╣рд░िрд╢्рдЪंрдж्рд░ рдиे рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╢ाрд╕рди рдоें рднाрд░рдд рдХी рджुрд░्рджрд╢ा рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा।
132. 1877 рдоें рджिрд▓्рд▓ी рджрд░рдмाрд░ рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрд╕ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдиे рдХिрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- 1877 рдоें рджिрд▓्рд▓ी рджрд░рдмाрд░ рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рд▓ॉрд░्рдб рд▓िрдЯрди рдиे рдХिрдпा।
133. рд╡рд░्рдиाрдХ्рдпूрд▓рд░ рдк्рд░ेрд╕ рдПрдХ्рдЯ рдХिрд╕ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХे рд╕рдордп рдкाрд░िрдд рд╣ुрдЖ?
рдЙрдд्рддрд░- рд╡рд░्рдиाрдХ्рдпूрд▓рд░ рдк्рд░ेрд╕ рдПрдХ्рдЯ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рд▓ॉрд░्рдб рд▓िрдЯрди рдХे рд╕рдордп рдкाрд░िрдд рд╣ुрдЖ।
134. рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдк्рд░рдердо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХा рдиाрдо рдмрддाрдЗрдП?
рдЙрдд्рддрд░- рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдк्рд░рдердо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХा рдиाрдо рд╡्рдпोрдоेрд╢рдЪрди्рдж्рд░ рдмрдирд░्рдЬी рдеा।
135. рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рд╣ुрдИ?
рдЙрдд्рддрд░- рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рджिрд╕ंрдмрд░ 1875 рдоें рд╣ुрдИ।
136. рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд╣ां рд╣ुрдИ?
рдЙрдд्рддрд░- рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдоुंрдмрдИ рдХे рдЧ्рд╡ाрд▓िрдпрд░ рдЯैंрдХ рд╕्рдеिрддि рдЧोрдХुрд▓рджाрд╕ рддेрдЬрдкाрд▓ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╕्рдХूрд▓ рдоें рд╣ुрдИ।
137. рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдХिрд╕ी рдЙрджाрд░рд╡ाрджी рдХा рдиाрдо рдмрддाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░- рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдЙрджाрд░рд╡ाрджी рдиेрддा рдХा рдиाрдо рджाрджाрднाрдИ рдиौрд░ोрдЬी рдеा।
138. рдмंрдЧाрд▓ рд╡िрднाрдЬрди рдХिрд╕ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдиे рдХिрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- рдмंрдЧाрд▓ рд╡िрднाрдЬрди рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рд▓ॉрд░्рдб рдХрд░्рдЬрди рдиे рдХिрдпा।
139. рд▓ाрд░्рдб рдХрд░्рдЬрди рдиे рдзाрд░्рдоिрдХ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдХिрд╕ рднाрд░рддीрдп рдк्рд░ांрдд рдХा рд╡िрднाрдЬрди рдХрд░рд╡ाрдпा?
рдЙрдд्рддрд░- рд▓ाрд░्рдб рдХрд░्рдЬрди рдиे рдзाрд░्рдоिрдХ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рднाрд░рддीрдп рдк्рд░ांрдд рдмंрдЧाрд▓ рдХा рд╡िрднाрдЬрди рдХрд░рд╡ाрдпा।
140. рдмंрдЧ рднंрдЧ рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╣ुрдЖ?
рдЙрдд्рддрд░- рдмंрдЧ рднंрдЧ рд╡рд░्рд╖ 1905 рдоें рд╣ुрдЖ।
141. рдХрд▓рдХрдд्рддा рдоें рдЖрдд्рдоीрдп рд╕рднा рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕ рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдиे рдХी?
рдЙрдд्рддрд░- рдХрд▓рдХрдд्рддा рдоें рдЖрдд्рдоीрдп рд╕рднा рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рдиे рдХी।
142. рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рдХी рдЧрдИ?
рдЙрдд्рддрд░- рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा 1828 рдоें рдХी рдЧрдИ।
143. рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕ рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдиे рдХी?
рдЙрдд्рддрд░- рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рдиे рдХी।
рдЗрди рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рджेрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдиीрдЪे рджिрдП рдЧрдП рд▓िंрдХ рдкрд░ рдХ्рд▓िрдХ рдХрд░ें ЁЯСЗ


144. рд╕рддी рдк्рд░рдеा рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдХाрдиूрди рдХिрд╕ рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ों рд╕े рдмрдиा?
рдЙрдд्рддрд░- рд╕рддी рдк्рд░рдеा рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдХाрдиूрди рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ों рд╕े рдмрдиा।
145. ’рдПрдХेрд╢्рд╡рд░рд╡ाрджिрдпों рдХा рдЙрдкрд╣ाрд░’ рдХिрд╕ рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдХी рдХृрддि рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- ’рдПрдХेрд╢्рд╡рд░рд╡ाрджिрдпों рдХा рдЙрдкрд╣ाрд░’ рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рдХी рдХृрддि рд╣ै।
146. ’рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╕рдоाрдЬ’ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕ рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдиे рдХी?
рдЙрдд्рддрд░- 'рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╕рдоाрдЬ' рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдЖрдд्рдоाрд░ाрдо рдкांрдбुрд░ंрдЧ рдиे рдХी।
147. рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдХा рдЬрди्рдо рдХрд╣ां рд╣ुрдЖ рдеा?
рдЙрдд्рддрд░- рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдХा рдЬрди्рдо рдЧुрдЬрд░ाрдд рдХे рдоोрд░рдмी рдк्рд░ांрдд рдХे рдЯंрдХाрд░ा рдЧांрд╡ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा।
148. рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдХे рдЧुрд░ू рдХे рдиाрдо рдмрддाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░- рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдХे рдЧुрд░ू рдХे рдиाрдо рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд░рдЬाрдиंрдж рд╣ै।
149. рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рд╣ुрдИ?
рдЙрдд्рддрд░- рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा 1875 рдоें рд╣ुрдИ।
150. рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी?
рдЙрдд्рддрд░- рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдиे рдХी।
151. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рд╕рдордп рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдПрдЬेрди्рдЯ рдЯू рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ (AGG)..............................рдеा।
рдЙрдд्рддрд░- рдЬॉрд░्рдЬ рдкैрдЯ्рд░िрдХ рд▓ॉрд░ेंрд╕।
152. рд╡ीрд░ рд╕рддрд╕рдИ............................... рдиे рд▓िрдЦा рдеा।
рдЙрдд्рддрд░- рд╕ूрд░्рдпрдорд▓ рдоिрд╢्рд░рдг।
153. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें 1857 рдХे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдХा рдк्рд░ाрд░ंрдн ........................... рдЫाрд╡рдиी рд╕े рд╣ुрдЖ।
рдЙрдд्рддрд░- рдирд╕ीрд░ाрдмाрдж।
154. рдЖрдЙрд╡ा рдХे рдаाрдХुрд░ .............................рдиे 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рдЦुрд╢ाрд▓ рд╕िंрд╣।
155. рдХोрдЯा рдоें рдкाॅрд▓िрдЯिрдХрд▓ рдПрдЬेंрдЯ ............................ рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдиे 1857 рдоें рд╣рдд्рдпा рдХрд░ рджी।
рдЙрдд्рддрд░- рдоेрдЬрд░ рдмрд░्рдЯрди।
156. рд╡िрдЬрдп рд╕िंрд╣ рдкрдеिрдХ рдХा рдоूрд▓ рдиाрдо ............................ рдеा।
рдЙрдд्рддрд░- рднूрдкрд╕िंрд╣।
157. рдкंрдбिрдд рдЕрд░्рдЬूрди рд▓ाрд▓ рд╕ेрдаी рдХा рдЬрди्рдо .............................. рдоें рд╣ुрдЖ рдеा।
рдЙрдд्рддрд░- рдЬрдпрдкुрд░।
158. 1907 рдоें рдЕрдЬрдоेрд░ рдоें рдЬैрди рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕ोрд╕ाрдЗрдЯी рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा ....................... рдиे рдХी।
рдЙрдд्рддрд░- рдкंрдбिрдд рдЕрд░्рдЬुрди рд▓ाрд▓ рд╕ेрдаी।
159. 23 рджिрд╕рдо्рдмрд░ 1912 рдХो рднाрд░рдд рдХे рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ .............................. рдкрд░ рдмрдо рдлेंрдХा рдЧрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рд▓ॉрд░्рдб рд╣ाрд░्рдбिंрдЧ।
160. рд╢्рд░ीрдоाрди .......................... рдиौрдХрд░ी рдХрд░ेрдЧा рддो рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХो рдХौрди рдиिрдХाрд▓ेрдЧा।
рдЙрдд्рддрд░- рдЕрд░्рдЬुрди рд▓ाрд▓।
161. рд╕ाрдЧрд░рдорд▓ рдЧोрдкा ......................................рд░िрдпाрд╕рдд рд╕े рд╕ंрдмंрдз рд░рдЦрддे рдеे।
рдЙрдд्рддрд░- рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░।
162. рдЭांрд╕ी рдХो рд▓ाрд░्рдб рдбрд▓рд╣ौрдЬी ........................................... рдиीрддि рд╕े рд╣рдб़рдкा рдЧрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рдЧोрдж рдиिрд╖ेрдз рдиीрддि।
163. рдЕрд╡рдз рдХो .................................рд╡рд░्рд╖ рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдоिрд▓ा рд▓िрдпा рдЧрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- 1856 рдИ.।
164. рдЕрд╡рдз рдХे рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдоिрд▓рдиे рдХे рд╕рдордп рд╡рд╣ां рдирд╡ाрдм........................ рдеा।
рдЙрдд्рддрд░- рд╡ाрдЬिрдж рдЕрд▓ी рд╢ाрд╣।
165. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ंрдкूрд░्рдг рднाрд░рдд рдоें рдПрдХ рд╕ाрде ................................ рдХो рдЖрд░ंрдн рдХрд░рдиी рдеी।
рдЙрдд्рддрд░- 31 рдордИ 1857
166. рдмैрд░рдХрдкुрд░ рдХी рдЫाрд╡рдиी .................................рдиे 1857 рдХो рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХिрдпा।
рдЙрдд्рддрд░-  рдоंрдЧрд▓ рдкांрдбे।
167. 1857 рдоें рдоंрдЧрд▓рдкांрдбे рдиे .................................. рдХी рдЫाрд╡рдиी рдоें рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХिрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рдмैрд░рдХрдкुрд░ рдЫाрд╡рдиी।
168. рдмрд╣ाрджुрд░ рд╢ाрд╣ рдЬрдлрд░ рдХो рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдиे рдмंрджी рдмрдиाрдХрд░ ............................. рдиाрдордХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рднेрдЬ рджिрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рд░ंрдЧूрди।
169. рдЕрд╡рдз рдоें 1857 рдХे рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдоें рд╡рд╣ां рдХा рд░ेрдЬीрдбेंрдЯ .............................. рдоाрд░ा рдЧрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рд╣ेрдирд░ी рд▓ॉрд░ेंрд╕।
170. рдХाрдирдкुрд░ рдоें ................................. рдиे рддाрдд्рдпा рдЯोрдкे рд╡ рдЕрдЬीрдоुрд▓्рд▓ा рдЦां рдХे рд╕рд╣рдпोрдЧ рд╕े 1857 рдХो рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХिрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рдиाрдиा рд╕ाрд╣рдм।
171. . ............................... рдХो рднाрд░рдд рдоें рдирд╡рдЬाрдЧрд░рдг рдХा рдЕрдЧ्рд░рджूрдд рд╕ुрдзाрд░ рдЖंрджोрд▓рди рдХा рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдХрд╣ा рдЧрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп।
172. рдк्рд░ीрд╕ेрдк्рдЯрд╕ рдСрдл рдЬीрд╕рд╕ рдиाрдордХ рдкुрд╕्рддрдХ .............................. рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдиे рд▓िрдЦी।
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп।
173. рдоीрд░ाрддुрд▓ рдЕрдЦрдмाрд░, рд╕ंрд╡ाрдж рдХौрдоुрджीрдиी ....................................... рдиे рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХрд░рдиा рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХिрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп।
174. 1814 рдоें рдХрд▓рдХрддा рдоें рдЖрдд्рдоीрдп рд╕рднा рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा .................................. рдиे рдХी।
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп।
175. 1825 рдоें рдХрд▓рдХрддा рдоें рд╡ेрджांрдд рдХाॅрд▓ेрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा ................................... рдиे рдХी।
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп।
176. рддрдд्рд╡рдмोрдзिрдиी рд╕рднा рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рд╕े .................................. рдиे рдХी।
рдЙрдд्рддрд░- рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░।
177. ............................... рдкрд╣рд▓े рднाрд░рддीрдп рдеे рдЬिрдирд╕े рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕рджрди рдиे рднाрд░рддीрдп рдоाрдорд▓ों рдкрд░ рдкрд░ाрдорд░्рд╢ рдХिрдпा।
рдЙрдд्рддрд░- рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп।
178. рдЖрдд्рдоाрд░ाрдо рдкांрдбुрд░ंрдЧ, рдЖрд░ рдЬी рднंрдбाрдХрд░, рдЧोрд╡िंрдж рд░ाрдиाрдбे рдХा рд╕ंрдмंрдз рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рдк्рд░рд░ेрдгा рд╕े рд╕्рдеाрдкिрдд ........ ..................... рд╕े рдеा।
рдЙрдд्рддрд░- рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╕рдоाрдЬ।
179. рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рджрдпाрдиंрдж рдПंрдЧ्рд▓ो рд╡ैрджिрдХ рд╕्рдХूрд▓ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा 1886 рдоें....................................... рдиाрдордХ рдирдЧрд░ рдоें рдХी рдЧрдИ।
рдЙрдд्рддрд░- рд▓ाрд╣ौрд░।
180. рдЬ्рдпोрддिрд░ाрд╡ рдлुрд▓े рдХी рдкрдд्рдиी ..................................рдорд╣ाрди рд╕рдоाрдЬ рд╕ेрд╡िрдХा рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиी рдЬाрддी рд╣ै।
рдЙрдд्рддрд░- рд╕ाрд╡िрдд्рд░ीрдмाрдИ рдлुрд▓े।
рдЗрди рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рджेрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдиीрдЪे рджिрдП рдЧрдП рд▓िंрдХ рдкрд░ рдХ्рд▓िрдХ рдХрд░ें ЁЯСЗ


 
рдЦрдг्рдб -рдм 
181. рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХो рдЬाрдирдиे рд╣ेрддु рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЙрджाрд╣рд░рдг рдмрддाрдЗрдП।
182. рд╡ेрджांрдЧ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рд░рдЪрдиा рдХ्рдпों рдХी рдЧрдИ рдеी?
183. рдмौрдж्рдз рдЧ्рд░ंрдеों рдоें рдЬाрддрдХ рдЧ्рд░ंрдеों рдХी рднूрдоिрдХा рдмрддाрдЗрдП।
184. рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╕्рдд्рд░ोрдд рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡िрджेрд╢ी рд╡िрд╡рд░рдг рдХिрд╕ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै?
185. рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╕्рдд्рд░ोрдд рдХे рд░ूрдк рдоें рдЕрднिрд▓ेрдЦों рдХा рдХ्рдпा рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ै?
186. рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╕्рдд्рд░ोрдд рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕िрдХ्рдХों рдХी рднूрдоिрдХा рдмрддाрдЗрдП।
187. рдк्рд░ाрдХ् рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╡ рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рдХ्рдпा рдЕंрддрд░ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै?
188. рдирд╡рдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓ рдоें рдоाрдирд╡ рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдХौрди рдХौрди рд╕े рд▓рдХ्рд╖рдг рджिрдЦाрдИ рджेрддे рд╣ैं?
189. рд╕िंрдзु рд▓िрдкि рдХे рдмाрд░े рдоें рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ैं?
190. рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд╕рдордп рдХौрди рдХौрди рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡рд░्рдЧ рдкाрдпे рдЬाрддे рдеे?
191. рдзрдо्рдо рдиीрддि рдоें рдЖрдо рдиाрдЧрд░िрдХों рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдХ्рдпा рдХ्рдпा рдХाрд░्рдп рдмрддाрдП рдЧрдП рд╣ैं?
192. рдоौрд░्рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоें рддीрд░्рде рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
193. рдоौрд░्рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоें рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ों рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
194. рдоौрд░्рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоें рдирдЧрд░рдк्рд░рдмंрдз рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
195. рдоौрд░्рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоें рд╕ेрдиा рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
196. рдоौрд░्рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоें рдЧुрдк्рддрдЪрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
197. рдоौрд░्рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоें рди्рдпाрдп рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
198. рдоौрд░्рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоें рдЬрдирдкрдж рд╡ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
199. рдЕрд╢ोрдХ рдХी рдпुрдж्рдз рдиीрддि рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
200. рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдХрд▓िंрдЧ рдпुрдж्рдз рдХ्рдпा рдорд╣рдд्рд╡ рд░рдЦрддा рд╣ै?
201. рдЖрдк рдкृрде्рд╡ीрд░ाрдЬ рдЪौрд╣ाрди рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╣ोрддे рддो рддрд░्рд░ाрдЗрди рдХे рдк्рд░рдердо рдпुрдж्рдз рдкрд╢्рдЪाрдд рдоौрд╣рдо्рдордж рдЧौрд░ी рдХे рд╕ाрде рдХैрд╕ा 
рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рддे?
202. рддрд░ाрдИрди рдХे рдк्рд░рдердо рдпुрдж्рдз рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ैं ?
203. рдЪंрдкाрдиेрд░ рдиाрдордХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╣ुрдИ рд╕ंрдзि рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрдЗрдП।
204. рдХुंрднा рдХो рд░ाрдгा рд░ाрд╕ौ рдХ्рдпों рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै?
205. рдХुंрднा рдХे рджुрд░्рдЧ рдиिрд░्рдоाрдг рдкрдХ्рд╖ рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
206. рд╡िрдЬрдп рд╕्рддंрдн рдХो рднाрд░рддीрдп рдоूрд░्рддि рдХрд▓ा рдХा рд╡िрд╢्рд╡рдХोрд╖  рдХ्рдпों рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै?
207. рдорд╣ाрд░ाрдгा рд╕ांрдЧा рдХा рджिрд▓्рд▓ी рд╕рд▓्рддрдирдд рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ैं?
208. рдЦाрдирд╡ा рдХे рдпुрдж्рдз рдХा рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें рд╡рд░्рдгрди рдХीрдЬिрдП।
209. рдмाрдмрд░ рдиे рдЕрдкрдиी рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рд╕ांрдЧा рдХी рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ै?
210. рдЪंрдж्рд░рд╕ेрди рдХो рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХा рдЕрдЧ्рд░рдЧाрдоी рдХ्рдпों рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै?
211. рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдиे рдХ्рдпा рдХ्рдпा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрдзाрд░ рдХिрдП?
212. рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдиे рдХ्рдпा рдХ्рдпा рд╕ुрдзाрд░ рдХिрдП?
213. рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдиे рд╡िрджेрд╢ рдоें рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХी рдкрддाрдХा рдлрд╣рд░ाрдИ ?
214. рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХे рдк्рд░рддि рдХ्рдпा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдеा? (рдЙрдирдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдмрддाрдЗрдП। )
215. рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рд╕рдоाрдЬ рдоें рдлैрд▓ी рдХुрд░ीрддिрдпों рдкрд░ рдк्рд░рд╣ाрд░ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдХाрд▓ рдоें рдХौрди рдХौрди рд╕े рдХाрдиूрди 
рдмрдиाрдП।
216. рдиेрддाрдЬी рд╕ुрднाрд╖ рдЪрди्рдж्рд░ рдмोрд╕ рднाрд░рдд рдХी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рд▓िрдП рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рджेрд╢ рд╡िрджेрд╢ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддे рд░рд╣े?
217. рдм्рд░िрдЯिрд╢ों рдХी рд╢ोрд╕рдирдХाрд░ी рдЖрд░्рдеिрдХ рдиीрддि рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдпрддा рдХो рдЙрджрдп рдХा рдПрдХ рдХाрд░рдг рдмрдиी?
218. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдпрддा рдХे рдЙрджрдп рдоें рдк्рд░ेрд╕ рдХी рднूрдоिрдХा рдмрддाрдЗрдП।
219. рдЗрд▓्рдмрд░्рдЯ рдмिрд▓ рд╡िрд╡ाрдж рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ैं?
220. рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХा рд╕्рдеाрдкрдиा рдХे рдХ्рдпा рдЙрджेрд╢्рдп рдеे?
221. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрдирдЬाрдЧ्рд░рддि рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ों рд╡ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХीрдЬिрдП।
222. рдирд╕ीрд░ाрдмाрдж рдоें 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рд╕рдордп рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХ्рдпों рд╣ुрдЖ рдеा?
223. рдпрджि рдЖрдк рдЬोрдзрдкुрд░ рдХे рд░ाрдЬा рд╣ोрддे рддो рдЖрдЙрд╡ा рдХे рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░िрдпों рдХे рдк्рд░рддि рдХ्рдпा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд░рдЦрддे?
224. рд╕ाрдЧрд░рдорд▓ рдЧोрдкा рдХрд╣ां рдХे рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдеे? рдЙрди्рд╣ोंрдиेे рдк्рд░рдЬा рдЬाрдЧрд░рдг рдХे рд▓िрдП рдХ्рдпा рдХिрдпा?
225. рдХेрд╕рд░ीрд╕िंрд╣ рдмाрд░рд╣рдЯ рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдорд╣ाрд░ाрдгा рдлрддрд╣ рд╕िंрд╣ рдХो рджिрд▓्рд▓ी рджрд░рдмाрд░ рдоें рдЬाрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░िрдд рдХिрдпा?
226. рдк्рд░рддाрдк рд╕िंрд╣ рдмाрд░рд╣рдЯ рдХौрди рдеे? рдЙрди्рд╣ोंрдиेे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा?
227. рд░ाрд╡ рдЧोрдкाрд▓ рд╕िंрд╣ рдЦрд░рд╡ा рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ 1915 рдоें рд╕рд╢рд╕्рдд्рд░ рдХ्рд░ांрддि рдоें рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рд╕े рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдк्рд░ेрдо рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг 
рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा?
228. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдкрд╢्рдЪाрдд् рдм्рд░िрдЯिрд╢ों рдХी рджेрд╢ी рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдк्рд░рддि рдиीрддि рдоें рдХ्рдпा рдкрд░िрд╡рд░्рдд рди рдЖрдпा?
229. рдмेंрдЧु рдЖंрджोрд▓рди рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рджрдорди рдЪрдХ्рд░ рдЪрд▓ाрдпा рдЧрдпा?
230. рд╕ीрдХрд░ рдХिрд╕ाрди рдЖंрджोрд▓рди рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рднाрдЧ рд▓िрдпा?
231. рдк्рд░рдЬाрдоंрдбрд▓ рдХ्рдпा рдеे? рдк्рд░рдЬाрдоंрдбрд▓ рд╕्рдеाрдкрдиा рдХे рдХ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдеे?
232. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдПрдХीрдХрд░рдг рдХे рд╕рдордп рд░िрдпाрд╕рддों рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдХ्рдпा рдХ्рдпा рд╕рдорд╕्рдпाрдПं рдеीं?
233. рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдХिрди рд░िрдпाрд╕рддों рдХो рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा?
234. рдоेрд╡ाрдб़ рдХे рд╡िрд▓ीрдиीрдХрд░рдг рдоें рдк्рд░ाрд░ंрдн рдоें рдХ्рдпा рдХ्рдпा рд╕рдорд╕्рдпाрдПं рдЖрдИं рдФрд░ рдоेрд╡ाрдб़ рдХा рд╡िрд▓ीрдиीрдХрд░рдг рдХрдм рд╣ुрдЖ?
235. рдордд्рд╕्рдп рд╕ंрдШ рдоैं рдХौрди-рдХौрди рд░िрдпाрд╕рддें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдеीं? рдЗрд╕рдХा рд╡िрд▓ीрдиीрдХрд░рдг рд╡ृрд╣рдд् рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдХрдм рд╣ुрдЖ??
236. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдПрдХीрдХрд░рдг рдХे рд╕рдордп рд╕िрд░ोрд╣ी рдХा рдк्рд░рд╢्рди рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕ुрд▓рдЭाрдпा рдЧрдпा?
237. рд░ाрдЬ्рдп рдкुрдирд░्рдЧрдарди рдЖрдпोрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा 1956 рдХो рдХौрди рдХौрди рд╕े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдоिрд▓ाрдП рдЧрдП?
238. рд░िрдпाрд╕рддी рд╡िрднाрди рдиे рд░िрдпाрд╕рддों рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдкृрдердХ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХी рдХ्рдпा рдХ्рдпा рд╢рд░्рддों рд░рдЦीं?
239. рд░िрд╕ाрдпрдд рд╕рдЪिрд╡ाрд▓рдп рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рдФрд░ рдХ्рдпों рдХी рдЧрдпी?
240. рдЧोрд╡िंрдж рдЧुрд░ु рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЖрджिрд╡ाрд╕िрдпों рдХी рдЬाрдЧृрддि рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा?
241. рд╢िрд╡ाрдЬी рдХी рдзाрд░्рдоिрдХ рдиीрддि рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрдЗрдП।
242. рд╢िрд╡ाрдЬी рдХी рд░ाрдЬ्рдпाрднिрд╖ेрдХ рдХрдм рдФрд░ рдХрд╣ां рд╣ुрдЖ? рдЙрди्рд╣ोрдиे рдХौрди рдХौрди рд╕ी рдЙрдкाрдзिрдпां рдзाрд░рдг рдХी?
243. рд╢िрд╡ाрдЬी рдХी рдЖрдЧрд░ा рдпाрдд्рд░ा рд╡ृрддांрдд рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрдЗрдП?
244. рд╢िрд╡ाрдЬी рдиे рдЕрдлрдЬрд▓ рдЦां рд╕ाрдордиा рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХिрдпा?
245. рджुрд░्рдЧाрджрд╕ рд░ाрдаौрдб़ рдХा рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХीрдЬिрдП।
246. рджुрд░्рдЧाрджाрд╕ рд░ाрдаौрдб़ рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрдЬीрдд рд╕िंрд╣ рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░ рд╕्рд╡ाрдоीрднрдХ्рддि рдХा рдкрд░िрдЪрдп рджिрдпा?
247. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рд╕े рд╣рдоें рдХ्рдпा рдХ्рдпा рдк्рд░рд░ेрдгा рдоिрд▓рддी рд╣ैं?
248. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХे рджрд░рдмाрд░ рдоें рдХौрди рдХौрди рд╕े рд╡िрдж्рд╡ाрди рдиिрд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рдеे? рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें рдмрддाрдЗрдП।
249. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХो рдЕрдзीрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрди рдХिрди рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рдЕрдХрдмрд░ рдиे рднेрдЬा?
250. рдЪंрдж्рд░рд╕ेрди рдФрд░ рдк्рд░рддाрдк рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХी рддुрд▓рдиा рдХीрдЬिрдП। 
рдЦрдг्рдб -рд╕ 
251. рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХी рд╕рдн्рдпрддा рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрдк рд╡ेрджों рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХ्рдпों рдХрд░рдиा рдЪाрд╣ेंрдЧे?
рдЙрдд्рддрд░- рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рд╕рдн्рдпрддा рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдП рдоैं рд╡ेрджों рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдиिрдо्рди рдмिंрджुрдУं рдХे
 рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдЪाрд╣ूंрдЧा:- 
     рез. рд╡ेрджों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣рдоें рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЖрд░्рдп рд╕рдн्рдпрддा рд╡ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
     реи.рд╡ेрджों рдХे рднाрдЧ рдм्рд░ाрд╣्рдордг рдЧ्рд░ंрдеों рд╕े рдпрдЬ्рдЮ рд╡िрдзि рд╡िрдзाрди рд╡ рдХрд░्рдордХांрдбों рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
     рей.рд╡ेрджों рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЖрд░рдг्рдпрдХ рдЧ्рд░ंрдеों рд╕े рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рд╡िрд╖рдпों рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
     рек.рдЙрдкрдиिрд╖рджों рд╕े рдЧूрдв़ рд╡िрд╖рдпों рдПрд╡ं рдиैрддिрдХ рдЖрдЪрд░рдг рдХे рдиिрдпрдоों рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
рел.рд╡ेрджांрдЧों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рд╡ैрджिрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рдаीрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рд╕рдордЭा рдЬाрддा рд╣ै।
рем. рд╡ेрджों рдХे рд╣ी рднाрдЧ рдЙрдкрд╡ेрджों рд╕े рдЪिрдХिрдд्рд╕ा, рд╡ाрд╕्рддु рд╢ाрд╕्рдд्рд░, рд╕ंрдЧीрдд рд╡ рд╕ैрди्рдп рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдЖрджि
 рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
252. рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоें рдмौрдж्рдз рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдоाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं? 
рдЙрдд्рддрд░- рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоें рдмौрдж्рдз рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдоाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрдирдоें рдк्рд░рдЪुрд░ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ
 рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдиिрд╣िрдд рд╣ै। рдЗрд╕े рд╣рдо рдиिрдо्рди рдмिंрджुрдУं рд╕े рд╕рдордЭेंрдЧे:-
     рез.рдмौрдж्рдз рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рд╕рдмрд╕े рдк्рд░ाрдЪीрди рд╡ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЧ्рд░ंрде рдд्рд░िрдкिрдЯрдХ рд╣ैं рдЗрдирдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХे рдиिрдпрдо, рдЖрдЪрд░рдг рд╡ рд╢िрдХ्рд╖ाрдПं рд╕ंрдЧ्рд░рд╣िрдд рд╣ै।
     реи.рдЬाрддрдХ рдЧ्рд░ंрдеों рдоें рдЧौрддрдо рдмुрдз рдХे рдкूрд░्рд╡ рдЬрди्рдо рдХी рдХрдеाрдУं рд╕े рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рдзाрд░्рдоिрдХ рд╡ рдЖрд░्рдеिрдХ рдкрдХ्рд╖ों рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
    рей. рдоिрд▓िंрджрдкрди्рд╣ो рдоें рдпूрдиाрдиी рдЖрдХ्рд░рдордгрдХाрд░ी рдоिрдиाрдг्рдбрд░ рд╡ рдмौрдж्рдз рднिрдХ्рд╖ु рдиाрдЧрд╕ेрди рдХे рдордз्рдп рд╡ाрд░्рддा рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рдоिрд▓рддा рд╣ै।
    рек. рджीрдк рд╡ंрд╢ рд╡ рдорд╣ाрд╡ंрд╢ рд╕िंрд╣рд▓рдж्рд╡ीрдк рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓рддे рд╣ैं।
    рел. рдорд╣ाрд╡рд╕्рддु рдЧ्рд░ंрде рдмुрдж्рдз рдХे рдЬीрд╡рди рдЪрд░िрдд्рд░ рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓рддे рд╣ैं।
    рем. рд▓рд▓िрдд рд╡िрд╕्рддाрд░ рдоें рдЧौрддрдо рдмुрдж्рдз рдХो рджेрд╡ी рд╢рдХ्рддि рдХे рд░ूрдк рдоें рдиिрд░ूрдкिрдд рдХिрдпा рдФрд░ рдЙрдирдХे рдЕрдж्рднुрдд рдХाрд░्рдпों рдХा рд╡рд░्рдгрди рд╣ै।
    рен. рдоंрдЬुрд╢्рд░ी рдоूрд▓ рдХрд▓्рдк, рдмुрдж्рдз рдЪрд░िрдд्рд░, рд╕ौंрджрд░ाрдиंрдж рдХाрд╡्рдп рд╡ рджिрд╡्рдпाрд╡рджाрди рд╕े рднी рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै।
253. рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рдЬैрди рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕्рд░ोрдд рдХ्рдпों рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै? 
рдЙрдд्рддрд░- рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдХी рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЬैрди рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो
 рднी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕े рд╣рдо рдиिрдо्рди рдмिंрджुрдУं рд╕े рдЬाрдиेंрдЧे:-
рез. рдЬैрди рдЖрдЧрдо рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕े рдЬैрди рдзрд░्рдо рд╡ рджрд░्рд╢рди рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рднी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
реи. рдЖрдЪрд░ांрдЧрд╕ूрдд्рд░ рдоें рдЬैрди рд╕ाрдзुрдУं рдХे рдЖрдЪाрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдиिрдпрдоों рдХा рд╕ंрдХрд▓рди рдоिрд▓рддा рд╣ै।
рей. рдкрд░िрд╢िрд╖्рдЯ рдкрд░्рд╡рди  рдоें рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд░ाрдЬाрдУं рдФрд░ рдЬैрди рдоुрдиिрдпों рдХे рд╕ंрдмंрдзों рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
рек. рднрдж्рд░рдмाрд╣ु рдЪрд░िрдд्рд░ рдоें рдЬैрди рдоुрдиि рднрдж्рд░рдмाрд╣ु рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп рдХे рдЬीрд╡рди рдХे рдЕंрддिрдо рд╕рдордп рдХी рдШрдЯрдиाрдУं рдХा рд╡рд░्рдгрди рдоिрд▓рддा рд╣ै।
рел. рдЬैрди рдЧ्рд░ंрдеों рдХрдеाрдХोрд╖, рдХрд▓्рдкрд╕ूрдд्рд░ рдПрд╡ं рднрдЧрд╡рддी рд╕ूрдд्рд░ рд╕े рднी рддрдд्рдХाрд▓ीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै।
254. рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХो рдЬाрдирдиे рдоें рдХिрди-рдХिрди рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░िрдпों рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рдЖрдк рдкрдв़рдиा рдЪाрд╣ेंрдЧे? 
рдЙрдд्рддрд░- рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХो рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рдоें рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░िрдпों рдоें рдлाрд╣्рдпाрди, рд╕ुंрдЧрдпुрди, рд╣्рд╡ेрдирд╕ांрдЧ рд╡ рдЗрдд्рд╕िंрдЧ рдЖрджि рдХा
 рд╡िрд╡рд░рдг рдкрдв़рдиा рдЪाрд╣ेंрдЧे।
рез. рдлाрд╣्рдпाрди(399-414)- рдЗрд╕рдХे рд╡िрд╡рд░рдг рд╕े рдЧुрдк्рдд рд╢ाрд╕рдХ рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдж्рд╡िрддीрдп рдХे рд╕рдордп рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
реи. рд╣्рд╡ेрдирд╕ांрдЧ(629-644)- рдпрд╣ рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХे рд░ाрдЬ्рдп рдХाрд▓ рдоें рднाрд░рдд рдЖрдпा рдеा рдЗрд╕рдиे рдЕрдкрдиी рдкुрд╕्рддрдХ рд╕े рд╕ीрдпूрдХी рдоें рднाрд░рдд рдХे
 рд╕рдордХाрд▓ीрди рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рд╣ै। рдЗрд╕े рдпाрдд्рд░िрдпों рдХा рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдиे рдиाрд▓ंрджा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा рдЧ्рд░рд╣рдг рдХी।
рей. рдЗрдд्рд╕िंрдЧ(672-688)- рдЗрд╕рдХे рд╡िрд╡рд░рдг рд╕े рдиाрд▓ंрджा, рд╡िрдХ्рд░рдорд╢िрд▓ा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рд╕ाрде рд╣ी рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╡ рд╕рдоाрдЬ рдХी рднी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░िрдпों рдХे рд╡िрд╡рд░рдг рд╕े рд╣рдоें рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╕рдоाрдЬ, рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рдеिрддि рдПрд╡ं рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдЖрджि рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै।
255. рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрднिрд▓ेрдЦ рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХे рджрд░्рдкрдг рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рд╣ैं? 
рдЙрдд्рддрд░- рдЕрднिрд▓ेрдЦ- рдкрдд्рдерд░, рдзाрддु рдпा рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рдмрд░्рддрди рдЬैрд╕ी рдХрдаोрд░ рд╕рддрд╣ рдкрд░ рдЙрдд्рдХीрд░्рдг рд▓ेрдЦ рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं। рдЕрднिрд▓ेрдЦों рдХे рдк्рд░рдХाрд░- рд╢िрд▓ाрд▓ेрдЦ, рд╕्рддंрдн рд▓ेрдЦ, рддाрдо्рд░рдкрдд्рд░ рд▓ेрдЦ, рдЧुрд╣ाрд▓ेрдЦ рд╡ рдоूрд░्рддिрд▓ेрдЦ рд╣ैं।
рдиिрдо्рди рдмिंрджुрдУं рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЕрднिрд▓ेрдЦ рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХे рджрд░्рдкрдг рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рд╣ैं:-
рез. рдЕрднिрд▓ेрдЦों рдоें рд╢ाрд╕рдХों рд╡ рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХे рдиाрдо, рд╡ंрд╢, рддिрдеि, рдХाрд░्рдпों, рд╕рдорд╕ाрдордпिрдХ рдШрдЯрдиाрдУं рдХी рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдп рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै। рдк्рд░рдпाрдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рд╕्рддंрдн рдЕрднिрд▓ेрдЦ рд╕े рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХे рдХाрд▓ рдХी рдШрдЯрдиाрдУं рдХा рдЬ्рдЮाрди рд╣ोрддा рд╣ै।
реи. рдЕрднिрд▓िрдЦों рд╕े рд╢ाрд╕рдХों рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рдзाрд░्рдоिрдХ, рдЖрд░्рдеिрдХ рдПрд╡ं рд░ाрдЬрдиीрддि рдХी рд╕्рдеिрддि рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै। рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдЕрднिрд▓ेрдЦों рд╕े рд╣рдоें рдЙрдирдХे рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХा рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।
рей.рдЬूрдиाрдЧрдв़ рд╢िрд▓ाрд▓ेрдЦ рд╕े рд░ाрдЬा рд░ुрдж्рд░рджाрдорди рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ुрджрд░्рд╢рди рдЭीрд▓ рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै।
рек. рддाрдо्рд░рд▓ेрдЦों рд╕े рдЧुрдк्рддों рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै। рдЬैрд╕े рдк्рд░рднाрд╡рддी рдЧुрдк्рдд рддाрдо्рд░ рд▓ेрдЦ।
рел. рдЧुрд╣ाрд▓ेрдЦों рдоें рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рдЧुрд╣ाрд▓ेрдЦ, рджрд╢рд░рде рдХा рдиाрдЧाрд░्рдЬुрдиी рдЧुрд╣ाрд▓ेрдЦ, рд╕ाрдд рд╡ाрд╣рдиों рдХे рдиाрд╕िрдХ рд╡ рдиाрдиाрдШाрдЯ рдЧुрд╣ाрд▓ेрдЦ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं।
рем. рдоूрд░्рддि рд▓ेрдЦों рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╢ाрд╕рдХों рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдп рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдХे рджрд░्рдкрдг рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рд╣ैं।
256. рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рдирдЧрд░ рдиिрдпोрдЬрди рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рдЪрдХिрдд рдХिрдпा рд╣ै? 
рдЙрдд्рддрд░- рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдЕрдкрдиे рдирдЧрд░ рдиिрдпोрдЬрди рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╕рдн्рдпрддाрдУं рд╕े рд╢्рд░ेрд╖्рда рдеी। рдЬिрд╕ рдХाрд░рдг рдЗрд╕рдиे рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рдЪрдХिрдд рдХिрдпा рдЗрд╕े рд╣рдо рдиिрдо्рди рдмिंрджुрдУं рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЬाрдиेंрдЧे:-
рез. рдЧрдв़ी рд╡ рдирдЧрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░- рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдирдЧрд░ рдоें рдКंрдЪे рдЪрдмूрддрд░े рдкрд░ рдЧрдв़ी рд╡ рдиीрдЪे рд╕рдорддрд▓ рдоैрджाрди рдкрд░ рдирдЧрд░ рдмрд╕ा рд╣ुрдЖ рдеा। рдЧрдв़ рдоें рд░ाрдЬा, рдкुрд░ोрд╣िрдд рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЕрди्рдп рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╡्рдпрдХ्рддि рдиिрд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рдеे, рд╡рд╣ी рд╕рдорддрд▓ рдоैрджाрди рдкрд░ рдЖрдо рдЬрдирддा рд░рд╣рддी рдеी।
реи. рд╕ुрдиिрдпोрдЬिрдд рд╕рдб़рдХे рд╡ рдЧрд▓िрдпां- рд╕िंрдзु рд╕рдн्рдпрддा рдХे рдирдЧрд░ों рдоें рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдХो рд╕рдордХोрдг рдкрд░ рдХाрдЯрддी рд╣ुрдИ рдЪौрдб़ी рд╕рдб़рдХें рд╣ोрддी рдеी। рдЬिрд╕рдХी рдЪौрдб़ाрдИ 9 рд╕े 34 рдлीрдЯ рд▓рдЧрднрдЧ рдеी। рдЧрд▓िрдпां рдПрдХ рд╕े 2.2 рдоीрдЯрд░ рддрдХ рдЪौрдб़ी рд╣ोрддी рдеी। рдЬो рд╕ुрдиिрдпोрдЬिрдд рдвंрдЧ рд╕े рдмрдиाрдИ рд╣ुрдИ рдоाрд▓ूрдо рдкрдб़рддी рд╣ै।
рей. рдЧृрд╣ рд╕्рдеाрдкрдд्рдп- рдоोрд╣рди рдЬोрджрдб़ो рд╢рд╣рд░ рдХे рдЧृрд╣ рд╕्рдеाрдкрдд्рдп рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╡ाрд╕्рддुрдХрд▓ा рд╡рд░्рддрдоाрди рд╢рд╣рд░ों рдоें рднी рдЕрдиुрдХрд░рдгीрдп рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै। рд╕ाрдзाрд░рдгрддः рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдШрд░ рдоें рддीрди рд╕े рдЪाрд░ рдХрдХ्рд╖, рд╢ौрдЪाрд▓рдп, рд╕्рдиाрдиाрдЧाрд░, рдкाрдард╢ाрд▓ा рд╡ рдХुрдЖ рд╣ोрддा рдеा। рдШрд░ рдХे рдордз्рдп рдЖंрдЧрди рд╣ोрддा рдеा। рдЬो рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рдЪрдХिрдд рдХрд░рддा рд╣ै।
рек. рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЬрд▓ рдиिрдХाрд╕ рдк्рд░рдгाрд▓ी- рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕рдн्рдпрддाрдУं рдоें рдЬрд▓ рдиिрдХाрд╕ рдХी рдЬिрддрдиी рд╕ुंрджрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╕िंрдзु рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рд╕рдн्рдпрддा рдоें рдеी рдЙрддрдиी рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдХрд╣ीं рдирд╣ीं рдоिрд▓рддी। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдШрд░ рдоें рдЧंрджे рдкाрдиी рдХी рдиिрдХाрд╕ी рдХे рд▓िрдП рд╕ुрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рдиाрд▓िрдпा рд╣ोрддी рдеी рдЬिрдирдХी рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рд╕рдлाрдИ рдХी рдЬाрддी рдеी।
рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рд╡िрд╢िрд╖्рдЯрддाрдУ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рд╕िंрдзु рд╕рдн्рдпрддा рдХी рдирдЧрд░ рдиिрдпोрдЬрди рдХрд▓ा рдЕрдд्рдпंрдд рд╕ुрд╕ंрдЧрдд рдеी। рдЬिрд╕рдиे рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рдЪрдХिрдд рдХिрдпा।
257. рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рджो рд╕्рдерд▓ рдзोрд▓ीрд╡ीрд░ा рдФрд░ рд▓ोрдерд▓ рдоें рдХौрди-рдХौрди рд╕े рдиिрд░्рдоाрдг рд╣рдоें рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рдоें рдбाрд▓ рджेрддे рд╣ैं? 
рдЙрдд्рддрд░- рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд╕्рдерд▓ рдзोрд▓ाрд╡ीрд░ा рдФрд░ рд▓ोрдерд▓ рдЕрдкрдиे рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдиिрд░्рдоाрдг рдХाрд░्рдпों рдХे рдХाрд░рдг рд╣рдоें рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЪрдХिрдд рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं।
рез. рдзोрд▓ाрд╡ीрд░ा- рдзोрд▓ाрд╡ीрд░ा рд╕िंрдзु рд╕рдн्рдпрддा рдХा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкूрд░ा рд╕्рдерд▓ рд╣ै рдЗрд╕рдХे рдиिрдо्рди рдХाрд░्рдп рд╣рдоें рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЪрдХिрдд рдХрд░рддे рд╣ैं:-
# рд╡िрд╢ाрд▓ рд╕्рдЯेрдбिрдпрдо- рдзोрд▓ाрд╡ीрд░ा рд╕े рд╡िрд╢ाрд▓ рд╕्рдЯेрдбिрдпрдо рдХे рдк्рд░рдоाрдг рдоिрд▓े рд╣ैं। рд╕्рдЯेрдбिрдпрдо рдХा рдЖрдХाрд░ 283×45 рдоीрдЯрд░ рд╣ै рдЗрд╕рдХे рдЪाрд░ों рддрд░рдл рджрд░्рд╢рдХों рдХे рдмैрдардиे рдХे рд▓िрдП рд╕ौрдкाрди рдмрдиे рд╣ुрдП рд╣ैं। рдЖрдзुрдиिрдХ рд╕рдордп рдоें рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдУं рдХा рдЙрд╕ рд╕рдордп рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиा рд╣рдоें рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рдоें рдбाрд▓рддा рд╣ै।
# рд╡िрд╢ाрд▓ рдЬрд▓ाрд╢рдп- рдзोрд▓ाрд╡ीрд░ा рдХे рдЙрдд्рдЦрдирди рд╕े 16 рдЫोрдЯे рдмрдб़े рдЬрд▓ाрд╢рдп рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं рдЬिрдирд╕े рд╣рдоें рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдЬрд▓ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рджुрд░्рдЧ рдХे рджрдХ्рд╖िрдг рдоें рд╢ीрд▓ा рдХो рдХाрдЯрдХрд░ 95×11.42×4 рдоीрдЯрд░ рдХा рдЬрд▓ाрд╢рдп рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै। рдЬрд▓ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдХी рдпрд╣ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╣рдоें рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЪрдХिрдд рдХрд░рддी рд╣ैं।
реи. рд▓ोрдерд▓- рд▓ोрдерд▓ рд╕े рдкрдХ्рдХी рдИंрдЯों рдХा рдПрдХ рдвांрдЪा рдоिрд▓ा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдПрд╕рдЖрд░ рд░ाрд╡ рдиे рдЧोрджीрд╡ाрдб़ा рдпा рдбॉрдХрдпाрд░्рдб рдХी рд╕ंрдЬ्рдЮा рджी рд╣ै। 
-рдЧोрджी рд╡ाрдбा рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░ рднрдЧрд╡ा рдирджी рд╕े рдЬुрдб़ा рдеा рдЬिрд╕рд╕े рдЧोрджी рдоें рдкाрдиी рдЖрддा рдеा।
-рдПрд╕рдЖрд░ рд░ाрд╡ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд▓ोрдерд▓ рдХी рдЧोрджी рдлिрдиिрд╢िрдпा рдФрд░ рд░ोрдо рдХी рдЧोрд▓िрдпों рд╕े рдХрд╣ीं рдЕрдзिрдХ рд╡िрдХрд╕िрдд рдПрд╡ं рдк्рд░ाрдЪीрдирддрдо рдеी। 
-рд▓ोрдерд▓ рдХा рдбॉрдХрдпाрд░्рдб рд╡рд░्рддрдоाрди рд╡िрд╢ाрдЦाрдкрдЯ्рдЯрдирдо рдоें рдмрдиे рдбॉрдХрдпाрд░्рдб рд╕े рдмрдб़ा рд╣ै।
рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд▓ोрдерд▓ рдХा рдбॉрдХрдпाрд░्рдб рд╣рдоें рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЪрдХिрдд рдХрд░рддा рд╣ै।
258. рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд▓ोрдЧ рдЧрдгिрдд-рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕े рднी рдкрд░िрдЪिрдд рдеे? рдХैрд╕े? рд╕рдордЭाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░- рд╕िंрдзु рд╕рдн्рдпрддा рдХे рдЙрдд्рдЦрдирди рдоें рдк्рд░ाрдк्рдд рд╕ाрдХ्рд╖्рдпों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╣рдо рдпрд╣ рдХрд╣ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рдпрд╣ां рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╡ рдЧрдгिрдд рдоें рдкाрд░ंрдЧрдд рдеे। 
рдЗрд╕े рд╣рдо рдиिрдо्рди рдмिंрджुрдУं рд╕े рд╕рдордЭेंрдЧे:-
рез. рдЧрдгिрдд- рд╕िंрдзु рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рд╕рдн्рдпрддा рдоें рдЧрдгिрдд рдХी рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддीрдХ рдЪिрди्рд╣ рдеे। рдЧुрдгा рдФрд░ рдпोрдЧ рдЬैрд╕े рдЕंрдХрдЧрдгिрддीрдп рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрдУं рд╕े рдпрд╣ां рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рдкрд░िрдЪिрдд рдеे।
реи. рд╢рд▓्рдп рдЪिрдХिрдд्рд╕ा- рдХाрд▓ीрдмंрдЧा рдХो рд▓ोрдерд▓ рд╕े рдЦोрдкрдб़ी рдХे рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдоिрд▓े рд╣ैं। рдХाрд▓ीрдмंрдЧा рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдмाрд▓рдХ рдХी рдЦोрдкрдб़ी рдкрд░ 6 рдЫेрдж рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рд╕े рдХुрдЫ рдЫेрдж рдФрд╖рдзि рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдаीрдХ рд╣ो рдЧрдП рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдЦोрдкрдб़ी рдХी рд╢рд▓्рдп рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдХे рд╕ंрдХेрдд рджेрддे рд╣ैं।
рей. рдзाрддु рд╡िрдЬ्рдЮाрди- рд╕िंрдзु рд╡ाрд╕ी рдзाрддु рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे рддрде्рдпों рд╕े рднी рдкрд░िрдЪिрдд рдеे। рдзाрддु рдХी рдврд▓ाрдИ рдПрд╡ं рдЙрдкрдХрд░рдгों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рд╡िрдХрд╕िрдд рд╡िрдзि рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдеे। рдоोрд╣рдирдЬोрджрдб़ो рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдирд░्рддрдХी рдХी рдХांрд╕्рдп рдоूрд░्рддि, рджैрдоाрдмाрдж рдХे рд░рде рдХी рдЖрдХृрддि рдЗрд╕рдХे рдк्рд░рдоाрдг рд╣ै।
рек. рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рдмрд░्рддрди- рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рдмрд░्рддрди рдХुрдоाрд░ рдХे рдЪाрдХ рдкрд░ рдмрдиाрдП рдЬाрддे рдеे। рдкрдХाрдиे рдХे рд▓िрдП 2.1 рдоीрдЯрд░ рдХी рднрдЯ्рдЯिрдпों рдХे рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдоिрд▓े рд╣ैं।
рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╣рдо рдХрд╣ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рд╕िंрдзु рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд▓ोрдЧ рдЧрдгिрдд рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдеे।
259. рдХ्рдпा рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд▓ोрдЧ рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╡ рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рдоें рд░ूрдЪि рд░рдЦрддे рдеे? рдпрджि рд╣ां рддो рддрд░्рдХ рд╕рд╣िрдд рд╕рдордЭाрдЗрдП। 
рдЙрдд्рддрд░- рд╣ां рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд▓ोрдЧ рд╡्рдпाрдкाрд░ рдФрд░ рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рдоें рд░ूрдЪि рд░рдЦрддे рдеे। рдЗрд╕рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рдоैं рдиिрдо्рди рддрд░्рдХ рджेрдиा рдЪाрд╣ूंрдЧा-
рез. рд╡्рдпाрдкाрд░- рд╕ेंрдзрд╡ рдХाрд▓ рдоें рдЖंрддрд░िрдХ рд╡ рд╡िрджेрд╢ी рд╡्рдпाрдкाрд░ рджोрдиों рд╣ी рдЙрди्рдирдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдеे। рддांрдмा, рд░рдд्рди, рдЙрдкрд░рдд्рди, рдзाрддु рдиिрд░्рдоिрдд рд╕ाрдордЧ्рд░ी, рдкाрдд्рд░, рдЙрдкрдХрд░рдг рдПрд╡ं рдЖрднूрд╖рдг рдЖрджि рдХा рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╣ोрддा рдеा।
реи. рдЖрдпाрдд- рдЙрдд्рдЦрдирди рд╕े рдк्рд░рдоाрдгिрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╕ेंрдзрд╡рд╡ाрд╕ी рддांрдмा рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдЧрдгेрд╢्рд╡рд░ рд╕े, рд╕ोрдиा рдоैрд╕ूрд░ рд╕े, рдЪांрджी рдИрд░ाрди рд╡ рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди рд╕े рддрдеा рдордирдХों рдХे рд▓िрдП рдХीрдорддी рдкрдд्рдерд░ рдЧुрдЬрд░ाрдд рд╡ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕े рдоंрдЧрд╡ाрддे рдеे।
рей. рд╡िрджेрд╢ी рд╡्рдпाрдкाрд░- рдЙрдд्рдЦрдирди рд╕े рд╡िрднिрди्рди рд╕ेंрдзрд╡ рдирдЧрд░ों рд╕े рд▓рдЧрднрдЧ 24 рдоोрд╣рд░ें рдоिрд▓ी рд╣ै। рд▓ोрдерд▓ рд╕े рдПрдХ рдмрдЯрди рдХे рдЖрдХाрд░ рдХी рдЧोрд▓ाрдХाрд░ рдоोрд╣рд░ рдоिрд▓ी рд╣ै। рдРрд╕ी рдоोрд╣рд░े рдмрд╣рд░ीрди рдж्рд╡ीрдк, рдлाрд░рд╕ рдХी рдЦाрдб़ी рд╡ рдоेрд╕ोрдкोрдЯाрдоिрдпा рдХे рдЙрд░рдирдЧрд░ рд╕े рднी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдИ рд╣ै। рдоेрд╕ोрдкोрдЯाрдоिрдпा рдХे рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдоें рд╕िंрдзु рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд▓िрдП "рдоेрд▓ूрд╣ा" рд╢рдм्рдж рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ुрдЖ рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рд╡िрджेрд╢ी рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै।
рек. рдиाрдкрддोрд▓ рд╡ рд╡िрдиिрдордп- рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рд▓िрдП рд╡рд╕्рддुрдУं рдХे рд╡िрдиिрдордп рдФрд░ рдЕрди्рдп рддौрд▓ рдХी рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдеी। рдоाрдк рддौрд▓ рд╣ेрддु рдмांрдЯों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ोрддा рдеा।
260. рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╡िрд╢ाрд▓ рд╕्рдиाрдиाрдЧाрд░ рд╡ рдЕрди्рдиाрдЧाрд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ैं? 
рдЙрдд्рддрд░- рд╕िंрдзु рд╕рдн्рдпрддा рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╡िрд╢ाрд▓ рд╕्рдиाрдиाрдЧाрд░ рдФрд░ рдЕрди्рдиाрдЧाрд░ рд╕्рдеाрдкрдд्рдп рдХрд▓ा рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं рд╣ैं। рдЬो рд╕ेंрдзрд╡ рд╕рдн्рдпрддा рдХो рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдЕрди्рдп рд╕рдн्рдпрддाрдУं рд╕े рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╕िрдж्рдз рдХрд░рддी рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдоें рднी рдЕрдкेрдХ्рд╖िрдд рд╣ै।
рез. рд╡िрд╢ाрд▓ рд╕्рдиाрдиाрдЧाрд░- рдоोрд╣рдирдЬोрджрдб़ो рд╕े 39 * 23 * 8 рдлीрдЯ рдХा рдПрдХ рд╡िрд╢ाрд▓ рд╕्рдиाрдиाрдЧाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ рд╣ै। 
- рдЗрд╕рдоें рдИрдЯों рдХी рд╕ीрдв़िрдпां рд╣ै। рддीрди рддрд░рдл рдмрд░ाрдорджे рд╣ैं।
- рдлрд░्рд╢ рд╡рд╣ рджीрд╡ाрд░ों рдкрд░ рдИंрдЯों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ै। рдкाрд╕ рдоें рд╣ी рдПрдХ рдХुрдПं рдХे рднी рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдоिрд▓े рд╣ैं рдЬो рдЬрд▓ рдХा рд╕्рд░ोрдд рдеा।
- рдЙрдд्рддрд░ рдХी рдУрд░ рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे 8 рд╕्рдиाрдиाрдЧाрд░ рднी рдмрдиे рд╣ुрдП рд╣ैं।
реи. рд╡िрд╢ाрд▓ рдЕрди्рдиाрдЧाрд░- рдЙрдд्рдЦрдирди рд╕े рд╣рдб़рдк्рдкा рд╡ рдоोрд╣рдирдЬोрджрдб़ो рд╕े рд╡िрд╢ाрд▓ рдЕрди्рдиाрдЧाрд░ рдХे рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдоिрд▓े рд╣ैं।
- рдоोрд╣рдирдЬोрджрдб़ो рдХा рдЕрди्рдиाрдЧाрд░ 45.71*15.23 рдоीрдЯрд░ рдХрд╣ां рд╣ै।
- рд╣рдб़рдк्рдкा рдХा рдЕрди्рдиाрдЧाрд░ 45 * 43 рдоीрдЯрд░ рдХा рд╣ै рдПрд╡ं рджो рдЦंрдбों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рд╣ै рдЬो рдкाрдиी рд╕े рдмрдЪाрд╡ рд╣ेрддु рдКंрдЪे рдЪрдмूрддрд░े рдкрд░ рдмрдиे рд╣ुрдП рд╣ैं। рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░ рд░ाрд╡ी рдирджी рдХी рдУрд░ рд╕े рдеा।
- рдРрд╕े рдЕрди्рдиाрдЧाрд░ рдоेрд╕ोрдкोрдЯाрдоिрдпा рдХे рдирдЧрд░ों рдоें рднी рдеे।
261. рдпрджि рдЖрдк рдкृрде्рд╡ीрд░ाрдЬ рдЪैрд╣ाрди рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╣ोрддे рддो рдкृрде्рд╡ीрд░ाрдЬ рдЪौрд╣ाрди рдж्рд╡ाрд░ा рдпुрдж्рдз рд╕ंрдмंрдзी рдХी рдЧрдИ рдХौрди-рдХौрдирд╕ी 
рднूрд▓ें рдирд╣ीं рдХрд░рддे? 
262. рдкृрде्рд╡ीрд░ाрдЬ рдЪैрд╣ाрди рдХे рддрд░ाрдЗрди рдХे рдж्рд╡िрддीрдп рдпुрдж्рдз рдоें рд╣ाрд░рдиे рдХे рдХ्рдпा рдХाрд░рдг рдеे? 
263. рдХुंрднा рдХो ‘рдпुрдж्рдз рдоें рд╕्рдеिрд░ рдмुрдж्рдзि’ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдХ्рдпों? рд╕рдордЭाрдЗрдП। 
264. ‘‘рдХुंрднा рдХा рджрд░рдмाрд░ рдЕрдиेрдХ рд░рдЪрдиाрдХाрд░ों, рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рд╕े рд╕ुрд╢ोрднिрдд рдеा’’ рдЗрд╕ рддрде्рдп рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХीрдЬिрдП। 
265. рд╡िрдЬрдп рд╕्рддрдо्рдн рдХी рд╕्рдеाрдкрдд्рдп рдХрд▓ा рд╣рдоें рдХ्рдпों рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рддी рд╣ै? рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХीрдЬिрдП। 
266. рдорд╣ाрд░ाрдгा рд╕ांрдЧा рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рджिрд▓्рд▓ी рд╕рд▓्рддрдирдд рдХा рд╕рдлрд▓ рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХिрдпा? 
267. рдЦाрдирд╡ा рдХे рдпुрдж्рдз рдоें рдорд╣ाрд░ाрдгा рд╕ांрдЧा рдХी рдкрд░ाрдЬрдп рдХे рдХ्рдпा рдХाрд░рдг рдеे? 
268. рдорд╣ाрд░ाрдгा рд╕ांрдЧा рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдПрдХ рд╡ीрд░ рд░ाрдЬा рдеा? рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХीрдЬिрдП। 
269. рдоेрд╡ाрдб़ рдХी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХाрдпрдо рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддाрдк рдиे рдХ्рдпा рдк्рд░рддीрдЬ्рдЮा рдХी рдФрд░ рдХ्рдпा рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдП? 
270. рд╣рд▓्рджीрдШाрдЯी рдпुрдж्рдз рд╡рд╕्рддुрддः рдзाрд░्рдоिрдХ рдпुрдж्рдз рдирд╣ीं рдеा рдЕрдкिрддु рджो рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рдордз्рдп рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рдХा рд╕ंрдШрд░्рд╖ 
 рдеा? рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХीрдЬिрдП। 
271. рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХे рджрд░рдмाрд░ рдоें рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рдХो рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рджिрдпा рдЧрдпा? рдмрддाрдЗрдП। 
272. рджुрд░्рдЧाрджाрд╕ рдиे рдХूрдЯрдиीрддि рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдЬीрдд рд╕िंрд╣ рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХी। рдЗрд╕ рддрде्рдп рдХो рдЕрдкрдиे рддрд░्рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХीрдЬिрдП। 
273. рд╢िрд╡ाрдЬी рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдорд░ाрдаा рд╕्рд╡рд░ाрдЬ्рдп рдХो рдоूрд░्рдд рд░ूрдк рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा? 
274. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрдирдЬाрдЧृрддि рдоें рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ों рд╡ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдпोрдЧрджाрди рдмрддाрдЗрдП। 
275. 1857 рдХे рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдмिрдаौрдб़ा рд╡ рдЪेрд▓ाрд╡ाрд╕ рдХे рдпुрдж्рдз рдХा рд╕्рдорд░рдг рдХ्рдпों рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै? 
276. 1857 рдоें рдХोрдЯा рдоें рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХ्рд░ांрддि рдХा рдЖрд░ंрдн рд╣ुрдЖ? 
277. рд╡िрдЬрдп рд╕िंрд╣ рдкрдеिрдХ рдж्рд╡ाрд░ा рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдХौрди-рдХौрдирд╕े рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдХाрд░्рдп рдХिрдпे рдЧрдП? 
278. рдЕрд░्рдЬुрди рд▓ाрд▓ рд╕ेрдаी рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХो рдкोрд╖िрдд рдХिрдпा? 
279. рдХेрд╢рд░ी рд╕िंрд╣ рдмाрд░рд╣рда рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХो рдкोрд╖िрдд рдХिрдпा? 
280. рджेрд╢ рдХे рдк्рд░рддि рдк्рд░рддाрдк рд╕िंрд╣ рдмाрд░рд╣рда рдХे рдпोрдЧрджाрди рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП। 
281. 1857 рдХे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдиेрддृрдд्рд╡ рдХी рдХрдоी рдЕрд╕рдлрд▓рддा рдХा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХाрд░рдг рдеी। рд╕्рдкрд╖्рдЯ 
 рдХीрдЬिрдП। 
282. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рд╕े рдкूрд░्рд╡ рд╡ рдкрд╢्рдЪाрдд рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХी рджेрд╢ी рд╢ाрд╕рдХों рдХे рдк्рд░рддि рдиीрддि рдоें рддुрд▓рдиा рдХीрдЬिрдП। 
283. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдХाрд░рдгों рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХीрдЬिрдП। 
284. рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рднाрд░рддीрдп рдХрдкрдб़ा рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░рдиे рдХा рдХाрд░्рдп рдХिрдпा? 
285. рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдЕрд╕्рдд рд╡्рдпрд╕्рдд рдХрд░ рджिрдпा? рд╕्рдкрд╖्рдЯ 
 рдХीрдЬिрдП। 
286. рдЭांрд╕ी рдХी рд░ाрдиी рдХो рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рд╕े рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХ्рдпों рдХрд░рдиा рдкрдб़ा?
287. рдиिрд╢्рдЪिрдд рд▓рдХ्рд╖्рдп рд╡ рдЖрджрд░्рд╢ рдХी рдХрдоी 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХी рдЕрд╕рдлрд▓рддा рдоें рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХाрд░рдг рдеी? рд╕्рдкрд╖्рдЯ 
 рдХीрдЬिрдП। 
288. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕ेрдиा рдХा рдкुрдирд░्рдЧрдарди рдХिрдпा? 
289. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХो рдк्рд░рдердо рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдХ्рдпों рдХрд╣ा рдЧрдпा? 
290. 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдХंрдкрдиी рд╢ाрд╕рди рдХा рдЕंрдд рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा?
291. рдпрджि рдЖрдк 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे рд╕рдордп рднाрд░рддीрдп рдирд░ेрд╢ рд╣ोрддे рддो рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░िрдпों рдХे рдк्рд░рддि рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕рд╣рдпोрдЧ 
 рдХрд░рддे?
рдЦрдг्рдб -рдж 
 
рднाрд░рдд рдХे рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдоें рдиिрдо्рди рд╕्рдеाрдиों рдХो рдЕंрдХिрдд рдХीрдЬिрдП- 
292. 1. рдкूрдгे 2. рдЖрдоेрд░ 3. рдиाрд╕िрдХ 4. рдкाрдЯрд▓िрдкुрдд्рд░
293. 1. рдмीрдЬाрдкुрд░ 2. рдоैрд╕ूрд░ 3. рдирд╕ीрд░ाрдмाрдж 4. рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░
294. 1. рдбूंрдЧрд░рдкुрд░ 2. рд▓рдЦрдирдЙ 3. рдЕрдоृрддрд╕рд░ 4. рдк्рд░рдпाрдЧ
295. 1. рдЬрдпрдкुрд░ 2. рдЭांрд╕ी 3. рдоैрд░рда 4. рдЦेрдб़ा
296. 1. рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░ 2. рдХाрдирдкुрд░ 3. рдирд╕ीрд░ाрдмाрдж 4. рдЪंрдкाрд░рдг
297. 1. рдЕрдЬрдоेрд░ 2. рд╡िрд░ाрдЯрдирдЧрд░ 3. рд░ांрдЪी 4. рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж
298. 1. рдмीрдХाрдиेрд░ 2. рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж 3. рдмैрд░рдХрдкुрд░ 4. рдоुंрдмрдИ 
299. 1. рдХोрдЯा 2. рдХрд▓рдХрдд्рддा 3. рд▓ोрдерд▓ 4. рд╕ूрд░рдд
300. 1. рдЪूрд░ू 2. рдЪैрди्рдирдИ 3. рдкाрдиीрдкрдд 4. рд╕рдо्рдмрд▓рдкुрд░
301. 1. рд╕ीрдХрд░ 2. рдЬूрдиाрдЧрдв़ 3. рддрд░ाрдЗрди 4. рдорджुрд░ै
302. 1. рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ 2. рдиाрдЧрдкुрд░ 3. рдЧ्рд╡ाрд▓िрдпрд░ 4. рд░ाрдордЧрдв़
303. 1. рдЙрджрдпрдкुрд░ 2. рдиाрд╕िрдХ 3. рдЭांрд╕ी 4. рдЪाрд╡рдг्рдб
304. 1. рдЬोрдзрдкुрд░ 2. рдкुрд░рди्рджрд░ 3. рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी 4. рдЧोрдЧुंрджा
305. 1. рдиाрдЧौрд░ 2. рдмрд╕ीрди 3. рддंрдЬौрд░ 4. рд╣рд▓्рджीрдШाрдЯी
306. 1. рднीрд▓рд╡ाрдб़ा 2. рд╕рддाрд░ा 3. рдЧोрд░рдЦрдкुрд░ 4. рдЯोंрдХ
307. 1. рдмूंрджी 2. рдк्рд▓ाрд╕ी 3. рдЬौрдирдкुрд░ 4. рдЖрдЙрд╡ा
308. 1. рдмांрд╕рд╡ाрдб़ा 2. рдоुрд░्рд╢िрджाрдмाрдж 3. рдЖрдмू 4. рдкाрд▓ी
309. 1. рдбूंрдЧрд░рдкुрд░ 2. рдоुंрдЧेрд░ 3. рд╕िрд░ोрд╣ी 4. рдПрд░िрдирдкुрд░ा
310. 1. рдзौрд▓рдкुрд░ 2. рдмрдХ्рд╕рд░ 3. рдЭुंрдЭुрдиूं 5. рдиीрдордЪ
311. 1. рднрд░рддрдкुрд░ 2. рдЦाрдирд╡ा 3. рдЕрд▓рд╡рд░ 5. рдЖрд░ा
рдЦрдг्рдб -рдп 
312. рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдзрдо्рдо рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕िрдж्рдзाрди्рддों рдХी рдЬрдирдХрд▓्рдпाрдирдХाрд░ी рдЕрд╡рдзाрд░рдг рдХा рд╡рд░्рдгрдг рдХрд░рддे рд╣ुрдпे рдзрдо्рдо рдиीрддि рдХा рдоुрд▓्рдпांрдХрди рдХीрдЬिрдП।
312. рдоोрд░्рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧ рдд рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рд╡ рдк्рд░ाрди्рддीрдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ैं ?
313. рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рдХो рдХрд▓ा, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдПंрд╡ рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा рд╕्рд╡рд░्рдг рдХाрд▓ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै । рдЗрд╕ рддрде्рдп рдкрд░ рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢ 
рдбाрд▓िрдпे।
314. рдЪोрд▓рдХाрд▓ рдХे рдорд╣ाрди рд╢ाрд╕рдХों рд░ाрдЬрд░ाрдЬ рдк्рд░рдердо, рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдк्рд░рдердо рдкрд░ рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓рддे рд╣ुрдпे рдЪोрд▓ों рдХे рд╕ैрди्рдп 
рд╕ंрдЧрдарди рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрдЗрдП।
315. рдЪोрд▓ рд░ाрдЬा рдХрд▓ा рдк्рд░ेрдоी рдПंрд╡ рдорд╣ाрди рдиिрд░्рдоाрддा рдеे। рдЕрдкрдиे рддрд░्рдХों рд╕े рдХрдерди рдХी рдкुрд╖्рдЯी рдХीрдЬिрдП। (рдЕрдеाрд░्рдд рдЪोрд▓ 
рдХाрд▓ीрди рдХрд▓ा рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХीрдЬिрдП)
316. рдЪोрд▓рдХाрд▓ीрди рдХेрди्рдж्рд░ीрдп, рдк्рд░ांрддीрдп, рд╡ рд╕्рдеाрдиीрдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рд╡рд░्рдгрди рдХीрдЬिрдП।
317. рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рдоें рдЖрдк рдЙрдж्рдпोрдЧ рдПंрд╡ рд╢िрд▓्рдк рд╢्рд░ेрдгी рд╕ंрдЧрдарди рд╡ рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ैं ?
318. рд╕рдоुрдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдПрдХ рдорд╣ाрди рд╡िрдЬेрддा, рд╡िрдж्рд╡ाрди, рдХрд▓ा-рд╡िрдж्рдпा рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдХ рдеा рдЗрд╕ рддрде्рдп рдХी рд╡िрд╕्рддृрдд рд╡िрд╡ेрдЪрдиा рдХीрдЬिрдП।
319. рдЪрди्рдж्рд░ рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп рдоौрд░्рдп рд╕рдорд░ाрдЬ्рдп рдХा рдорд╣ाрди рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХुрд╢рд▓ рдпोрдж्рдзा рд╡ рдХрд▓ा рдк्рд░ेрдоी рдеा рдЗрд╕ рдХрдерди рдХी рдкुрд╖्рдЯी 
рдХीрдЬिрдП।
320. рдЕрд╢ोрдХ рдПрдХ рдорд╣ाрди рдоौрд░्рдп рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдеा рдЗрд╕ рдХрдерди рдХी рд╡िрд╕्рддृрдд рд╡िрд╡ेрдЪрдиा рдХीрдЬिрдП।
321. рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рдоें рд╡ाрд╕्рддुрдХрд▓ा рдоूрд░्рддीрдХрд▓ा рд╡ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХрд▓ा рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ैं?
322. рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░ाрдЪीрди рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХो рдЬाрдирдиे рдоें рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рд░рдЦрддा рд╣ै। рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ 
рдХीрдЬिрдП।
323. рдзрд░्рдоेрдд्рддрд░ рдЕрдеाрд░्рдд рдзрд░्рдо рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХे рд▓िрдпे рджрд░्рдкрдг рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै । рд╡िрд╕्рддाрд░ 
рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХीрдЬिрдП।
324. рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХे рд╕्рдд्рд░ोрдд рдХे рд░ूрдк рдоें рдЙрдд्рдЦрдирди рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдЕрд╡рд╢ोрд╖ рдЕрднिрд▓ेрдЦ, рд╕िрдХ्рдХे рд╡ рдоुрдж्рд░ाрдПं
рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддे рд╣ैं । рдХрдерди рдХी рд╡िрд╡ेрдЪрдиा рдХीрдЬिрдП।
325. рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░ाрдЪीрди рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХो рдЬाрдирдиे рдоें рд╕्рдоाрд░рдХ ,рднрд╡рди, рдоूрд░्рддी рдХрд▓ा , рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा , рд╢ैрд▓ рдЪिрдд्рд░ , рд╕िрдХ्рдХे рд╡ 
рдоुрдж्рд░ाрдПं рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддे рд╣ैं। рдХрдерди рдХी рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдкुрд╖्рдЯी рдХीрдЬिрдП।
326. рд╕िрди्рдзुрдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХी рд╕्рдеाрдкрдд्рдп рдХрд▓ा рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рд╡рд░्рдгрди рдХрд░ें।
327. рд╕िрди्рдзुрдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рдЖрдеिрд░्рдХ рд╡ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЬीрд╡рди рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं рдмрддाрдЗрдП।
328. рд░ाрдЬाрд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп рдХे рдЬीрд╡рди рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓рддे рд╣ुрдП рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрдзाрд░ों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХीрдЬिрдП।
329. рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрдзाрд░, рдзाрдоिрд░्рдХ рд╕ुрдзाрд░ рд╡ рд░ाрдЬрдиिрддिрдХ рд╡िрдЪाрд░ों рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ैं?
330. рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЬीрд╡рди рдХा рд╡рдгрд░्рдг рдХрд░рддे рд╣ुрдг् рдЙрдирдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдЪाрд░ рд╡ рдХाрд░्рдпों рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдпे।
331. рд╕ुрднाрд╖ рдЪрди्рдж्рд░ рдЬीрд╡рди рдкрд░्рдпрди्рдд рднाрд░рдд рдХी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рд▓िрдпे рд╕ंрдзрд░्рд╖рд╢ीрд▓ рд░рд╣े рдЗрд╕ рдХрдерди рдХो рдЕрдкрдиे рддрд░्рдХो рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ 
рдХीрдЬिрдП।
332. рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╡ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рджेрддे рд╣ुрдП рдЙрджाрд░рд╡ाрджी рднाрд░рддीрдп рдиेрддाрдУ рдХी рдХाрд░्рдп рдк्рд░рдгाрд▓ी рдкрд░ 
рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓ीрдП।
333. рдмंрдЧाрд▓ рд╡िрднाрдЬрди рд╡ рд╕्рд╡рджेрд╢ी рдЖंрджोрд▓рди рднाрд░рддीрдп рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПं рдеी рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рд╡рд░्рдгрди рдХीрдЬिрдП।
334. рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдЧрд░рдо рдкंрдеी рджृрд╖्рдЯीрдХोрдг рдХे рдЙрджрдп рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирдХाрд░ी рджेрддे рд╣ुрдП рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ рдХे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ा 
рдЖंрджोрд▓рди рдХे рдпोрдЧрджाрди рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрдИрдпे।
335. 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдкрд░ рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдпें?
336. рднाрд░рдд рдЫोрдб़ो рдЖंрджोрд▓рди рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдмрддाрдЗрдП।
337. 1935 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ै?
338. рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рджेрд╢ी рд░िрдпाрд╕рддों рдХे рд╡िрд▓рдк рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрдЗрдП।
339. рднाрд░рддीрдп рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдЖंрджोрд▓рди рдоें рдоाрд╣рдд्рдоा рдЧांрдзी рдХी рднूрдоिрдХा рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓िрдП।
340. 1909 рдУрд░ 1919 рдХे рдЕрдзिрдиिрдпрдоों рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рдЬाрдирддे рд╣ै?

1 Response to "12 history questions bank 2021"

If you have any doubts. Please tell me know.

ARTICLE ADVERTISING 1

ARTICLE ADVERTISING 2

ADVERTISING UNDER THE ARTICLE